Türk klasiklerinde çok sevdiğim bir özellik var, o da yıllar öncesinde yazılmış olmasına rağmen, topluma ta o yıllarda, bugün benim diyen yazarlardan bile daha cesur eleştiriler getirebilmiş olmaları.
Düşünün bundan yaklaşık 150 yıl önce, 1882 yılında yazmış bu kitabı Ahmet Midhat. Ama okurken konulara hiç yabancılık çekmiyorsunuz.
Romanın merkezinde bir yasak aşk var ama asla sadece bir aşk romanı değil. Bir kere bugün bile hala yaşadığımız bir ayrılıktan sonra hep kadını suçlama sorunsalını, erkeğin iftiharla hayatına devam edip bütün 'rezil olma' vasfının kadına yüklenmesini anlatmak için çok güzel uğraşmış.
Yine bir ilişki bittikten sonra çocuğun yaşadığı mağduriyeti, toplumun her kesimindeki ikiyüzlülüğü, bir kadının kadın olarak giremediği ortamlarda sadece erkek gibi davranmasıyla nasıl şartların değiştiğini ve itibarının arttığını, çocuk istismarını, adalet kavramını, bilimin, çalışmanın ve paranın toplumdaki yerini de yine bu merkez konu etrafında toplamış.
Tabiki bunlar ilk kurgular olduğu için eksikler olduğunu, bu kadar da olmaz dedirten noktaları sıkça görüyoruz. Yalnız orijinal metin okuduğum ve sözlüğe pek bakmadığım halde çok kolay anladığım gibi ayrıca dilin şiirselliğine de bayıldığımı özellikle belirtmek istiyorum.
Özetle hem Osmanlı döneminde yaşamı göreyim, hem o zamanlardan bu zamana toplum eleştirileri okuyayım hem de eski dilimizi tadayım diyen tüm meraklılarına öneriyorum.
