Hapishane bir yazara neler kazandırabilir? Bir insanın ömründen neler götürür, neleri eksiltir? İnsan, hapishanenin dünyaya açılan tek noktası, o daracık pencereden neleri gözlemleyebilir, ne kadar görebilir? Canım memleketimde mahpus damına girip çıkmış birçok yazar var elbette, ama Kemal Tahir'in hapishaneyle ilişkisi, etkileşimi bir başka. Bu kitaptaki öykülerinin neredeyse yarısı hapishaneyle ilgili. İstanbul'dan Çankırı'ya, Malatya'dan Çorum hapishanesine, yıllarca dolaşıp durduğu yerlerden, anı niteliğinde öyküler yazmış. Kemal Tahir, sokaktan hapisteki babasına seslenen çaresiz çocuğun, derbeder kadının öyküsünü yazmış. Koğuşta tanıştığı, beraber volta vurduğu, derdini dinlediği eşkiyanın, ağanın, marabanın, fukaranın öyküsünü yazmış. İnsan hapishaneye düşünce arayanı, soranı, tanıyanı, seveni pek olmazmış. Adamı; hastalıkta sağlıkta, iyi günde kötü günde, beraber bir yolda yürümeye söz vermiş, bir yastığa baş koymuş karısı bile; "Vatan ve devlet düşmanı, 15 yıl ağır hapse mahkum olmuş bir kişiyle evliliğimi yürütemem" diyerek, terkedip gidermiş. Kemal Tahir onun öyküsünü de yazmış...
Son olarak, öykülerin çoğu yayımlanmak üzere yazılmış öyküler değil, onun için eksik kalmış, yarım kalmış tarafları var. Okurken, eleştirirken bu durum göz önünde bulundurulmalı. İyi okumalar...
