Emanet Çeyiz Mübadele İnsanları

Sofiya ve Eleni'nin Yunanistan'a geri dönmek zorunda kalırlarken bıraktıkları çeyizlerinin yıllar sonra torunlarına ulaştırılmaları , emanete verilen önem ve Türk-Yunan dostluğunun gizli kalmış duygusal anlatımı...

Bu kitabı Dido nun Benden Selam Söyle Anadolu ya kitabının ardından okudum. Kemal Yalçın nın okuduğum ilk kitabı Zevkle birazda hüzünle okudum. Dido nun kitabın dan ve kendinden de söz ediliyor. Asıl orijinal adı "Kanlı Topraklar" olduğunu öğrenmiş de oldum böylelikle.
Kitap bir izin peşinde koşan, yazarın bir nevi röportaj tekniği ile kişilerin fikirlerinin açıklaması ile gelişiyor. Ama sonuç hep aynı yere çıkıyor. Yerinden, yurdundan, toprağından, vatanından evinden mecburiyetler zorlamalar içersin de ayrılan insanların dramını anlatıyor.
Eşimin Anneannesi Limli adasın da doğmuştu. Orada gelin olmuş, tam düğünleri yapıldığında Kurtuluş Şavaşı nın Büyük Taarruz zamanına denk gelmiş. Hemen Rum komşuları uyarmış. "Türkler hücuma kalkmış. Savaşı kazanmak üzereler, bunu kutladığınızı sanırlar aman dikkat edin" uyarısında bulunmuşlar. Hep anlatırdı Anneanne. Aynı kitaptakilerin nerede ise bire birini. Kayın validemde orada doğmuş. Çok küçük yaşlarda Önce iZMİR Çeşme ye sonra Manisa Alaşehire yerleşmişler. Geçen yıl 91 yaşında kaybettik kendisini. Benim kendi annemlerde Girit den Mübadelede gelmişlerdi Kitap da Girit den RESMNO dan gelen İsmet Altay var. Beni heyecanlandırdı. Bizimkilerde aynı topraktan aynı Resmo dan gelmişlerdi. Yıllar sonra görev gereği resmi davetli olarak da kişisel olarak da Limli ye Gittim gördüm. Anneannenin yaşadığı yıllarda ki fotoğraflardan götürmüştük eşimle Tanıyanlar var mı diye, bayağı ilgilendiler Limli nin kaymakamı fotoğrafları büyüttürdü. Makamında astırttı. Kitabı okurken hep bunlar da canlandı kafamda. Beğeniyle okudum. Emeklerine sağlık Kemal Yalçın bey...

Kitabı uzun yıllar önce okumuştum ve çok etkilenmiştim. Okuması için verdiğim bir teyzem vefat edince kütüphanemde yeri boş olan bir kitap. Emanetin ne demek olduğunu çok güzel anlatmış. okurken göz yaşlarına hakim olamamıştım.

Kitabın konusunu adından da anlaşılacağı üzere, mübadele ile Yunanistan'a gitmek zorunda kalan Minoğlu ailesinin kızının çeyizini Türk komşularına emanet etmeleri, ancak geri dönemeyince vasiyet üzerine yazarın bu aileyi Yunanistan'da arama çabası oluşturuyor. Mübadele insanlarının çektiği sıkıntıları, yaşadığı zorlukları birinci ağızdan öğrenmemizi, empati kurmamızı sağlıyor. Türk mübadillerin yaşadıklarına kitabın sonlarında yer verse de çok doyurucu olmamış.

Egemen güçlerin çıkarları için yüzyıllardır kardeşce yaşayan insanların tarif edilemeyecek derecede acı dolu hayatları... Rum, Türk, Ermeni, Yahudi ne fark eder ki? Hepsi aynı acıyı, aynı sömürüyü, katliamı ve zulmü yaşamış. Giden Rum komşusuna sarılıp ağlayan anadolu insanı, giden Türk komşusuna sarılıp ağlayan Yunan vatandaşı. Ikisi de insan ikisi de can. Kaç kez ağlarsınız okurken bilmiyorum, ben sayamadım. Okuyun tavsiye ederim. Vicdanıyla, gerçeklerle karanlık bir mağarada başbaşa kalıyor insan. Dışarıda tecavüz, yağma, savaş ve bütün çirkinliklere rağmen umut ve insanlık var...

Bazı kitapları uzun uzun anlatmaya gerek yok diye düşünüyorum çünkü tek bir kelime zaten yeterli oluyor bazı hayatları anlatmaya “ mübadele insanları”