Batinin din adina yaptığı sadist barbarligi belgelerle anlatan bir eser. Eser orjinal dili ve sadelestirilmis dil ile iki kisimdan oluşuyor. İnsanlığın en korkunç halini anlatan ve okurken insanin tuylerini diken,diken eden satırlar o devrin acısını yasatiyor.
Kısa ama etkileyici bir tarihi anlatım.
Ziya Paşa’nın politik bir amaçla çevirisini yaptığı bir eser. Avrupalı ülkelerin Osmanlı’ya azınlıklar ve onların hakları üzerinden yaptığı siyasi baskıyı psikolojik olarak kırmak için onlara kendi tarihlerinin kara örneklerini ortaya koymak amacıyla yapılmış konjonktürel bir iş. Engizisyon tarihine ve mahkemelerine dair daha detaylı bilgiler için başka eserler okunması gerekir diye düşünüyorum. Eser engizisyon mahkemelerine dair detaylı bilgi öğrenmek isteyenler için yetersiz.
Adaletli görünen adaletsiz bir hukuk anlayışı... Acımasız ve vahşice... İnsanlıktan nasibini almamış bir uygulama... Geçmişte yaşnan bir çok şeyi bilmek ve anlamak bazı konular yonünden bakış açımızı değiştirebilir. Avrupa'nın tarihteki kara lekesi diye düşünüyorum.
Batılı devletlerin Osmanlı'ya azınlık hakları ile ilgili baskı yaptığı bir dönemde Ziya Paşa iki Fransız tarihçinin güvenilir eserlerini tercüme ederek bu eseri yazmıştır. Amacı "Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz" sözünde kastettiği gibi batılı devletlere önce kendinize bakın sonra bizim işlerimize karışın demektir. Eserde "Engizisyon" kuruluşunu baştan sona kadar icraatlarıyla anlatmış. Gerek Hristiyanlara gerekse Müslümanlara yapılan zulümler dile getirilmiş...
Kitap Ziya Paşa nın Engizisyon mahkemelerinin verdiği kararları anlatarak Avrupa ülkelerinde aslında hukuk ve adalet kavramının içinin boş olduğunu gösteryor
