Birinci Dünya Savaşı öncesinde Doğu Anadolu’da Ermenilerin konumları ve karıştıkları olaylarla ilgili İran ve Osmanlı arşivlerde yeterince belge mevcuttur. Ama bu konu İran araştırmacıları tarafından çok sınırlı şekilde ele alınmıştır. Söz konusu belgelerde Ermeni çetelerinin faaliyetleri, Rusya, İran ve Osmanlı devletleri ile münasebetleri üzerinde durulmaktadır.
Ermeni komitelerinin Anadolu’da ve özellikle Doğu-Bayazit, Van, Muş, Bitlis, Ağrı gibi yerlerde yaptıkları terör eylemleri, Bulgaristan, İsviçre ve özellikle Rusya, Ermeni teşkilatlarından destek almaktaydılar.
İran’ın Urumiye, Hoy, Salmas, Maku gibi sınır şehirlerinde toplanan Ermeni çeteleri yoğun silhlanma ve organizasyon yaptıktan sonra Osmanlı toprağına tecavüz etikleri, belgelerde yer almakta,özellikle her iki ülkenin yukarıda beyan ettiğimiz şehirlerde oluşturdukları gizli çeteler ve Kafkasya’dan kaçıp Osmanlı Devletine sığınan Ermenilerin yaptığı faaliyetler ifade edilmektedir.
