Anadolu’nun İşgalinde Eski Eser Kaçakçılığı (1918-1923)

Esir Şehirlerin Eserleri

Mustafa Yahya Coşkun
30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi’nden sonra Osmanlı topraklarında işgaller başladı. Ancak bu işgallerin pek bilinmeyen ve çok üzerinde durulmayan bir yanı daha var; “eski eser kaçakçılığı”. Osmanlı Devleti topraklarındaki işgaller sırasında Yunanlar, Fransızlar, İngilizler, Amerikalılar ve İtalyanlar, yoğun bir şekilde tarihî eser kaçaklığı yaptılar. Çanakkale, Antalya, İstanbul, Adana, İzmir, Aydın, Bodrum, Antep, Isparta, Konya gibi neredeyse işgal edilen bütün şehirlerde tarihî eser arama çalışmaları yapıldı ve kaçak arkeolojik kazılarda elde edilen eserler, birer savaş esiri gibi ait oldukları topraklardan koparılıp işgalci devletlerin merkezlerine taşındı. Elinizdeki kitap 1918-1923 yılları arasında Osmanlı Devleti topraklarındaki eski eser kaçakçılığını incelerken şu soruların da cevabını aramaktadır: Osmanlı Devleti’nde müzecilik faaliyetleri ne zaman başladı? İşgal kuvvetleri hangi eserleri, nasıl kaçırdı? Kaçırılan bu eserler günümüzde dünyanın hangi müzelerinde ya da özel koleksiyonlarındadır? Eski eser kaçakçılığı için hangi arkeolojik kazılar yapıldı? İşgal kuvvetleri arkeolojiyi işgal politikalarının bir parçası olarak mı gördü? Arkeolojik kazılar, işgallere meşru bir zemin oluşturmak için kullanıldı mı? Osmanlı Devleti ve 1920’den sonra da Büyük Millet Meclisi Hükümeti eski eser kaçakçılığını önlemek için ne gibi faaliyetler yürüttü?
287 sayfa
Reklam

Yorumlar ve İncelemeler

287 syf.
·
Puan vermedi
Bu hafta bilgiyle tıkabasa dolu bu kitabı okudum. Osmanlı'dan günümüze kadar tarihi eser kaçakçılığının baz alındığı Esir Şehrin Eserleri'ne birlikte göz atalım istiyorum. Kitapta definecilik, müze/müzecilik, tarihi eser gibi kavramların detaylı açıklamaları mevcut. Kitaptaki bölümlerin girişlerinde öncelikle bunlar var. Birkaç farklı bölümde antik dönem eserlerinin ülkemizden ne amaçla ve hangi milletçe kaçırıdıkları, hangisinin geri alınabilip hangisinin nasıl alınamadığı anlatılıyor. Arkeolojiye merakı olmayan biri için zorlayıcı gittiğini söyleyebilirim, ben de aktı gitti kitap. Define kavramının kaçakçılıkla karıştırılması sonucu devletimizin müzelerde sergilenen eserlere "buluntu" kelimesiyle adlandırılması gibi niş bilgiler de var. Ben okurken zevk aldım. Kitap sayfası iki yüzü geçiyor ama bu bir tez çalışmasının kitaplaştırılmış hali ve son seksen doksan sayfası kaynakçaya ayrılmış olduğundan sayfa sayısı sizi korkutmasın...
Esir Şehirlerin Eserleri
Esir Şehirlerin EserleriMustafa Yahya Coşkun · Kronik Kitap · 202411 okunma
287 syf.
9/10 puan verdi
·
3 günde okudu
Esir Şehirlerin Eserleri
Kitap 1918 ila 1923 yılları arasında Türkiye’deki eser kaçakçılığını konu ediniyor. Fakat toplamda 3 bölüm olan kitabın ana teması sadece 3.bölümde ele alınmış. Şöyle ki; Birinci bölümde eski eserler ve kaçakçılık ele alınmış. Burada antik eser toplama işinin milattan binlerce yüzyıl öncesine uzandığını ve aynı zamanda kaçakçılığın da tarihinin bir hayli eski olduğu anlatılmış. İkinci bölüm Osmanlı Devleti’nde müzecilik ve eski eser kaçakçılığı üzerinde odaklanmış. Bu bölümde Osmanlı’da müze anlayışı ve müzeciliğinin oluşum evreleri güzel bir şekilde okuyucuya aktarılmış. Üçüncü ve son bölüm ise Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra işgal edilen ülke topraklarındaki eski eser kaçakçılığı ve kazı işlemleri ele alınmış. Burada alt başlıklar halinde İtalyanlar, Yunanlar, Fransızlar, İngilizler ve Amerikalılarım mütareke döneminde ülkenin çeşitli yerlerinde yapmış olduğu kazı çalışmaları ve eser kaçakçılığı ele alınıp bunlara karşı verilen mücadele de belgeler eşliğinde okuyucuya verilmiş. Kitabın sonundaki ekler kısmında ise ana temayı destekleyecek şekilde belgeler ve transkripleri yerini almış. Kitabı okuyunca gerek Osmanlı’daki müzecilik hakkında gerekse ülkemizden kaçırılan eserler hakkında bilgi sahibi olabiliyorsunuz. Kitap güzel fakat ele aldığı konu üzücü idi.
Esir Şehirlerin Eserleri
Esir Şehirlerin EserleriMustafa Yahya Coşkun · Kronik Kitap · 202411 okunma
287 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
Müzecilik nedir? Bizde ne zaman başladı?
Ülkemiz ve toplumumuz adına okunması gereken, her ne kadar bir akademisyen tarafından yazılmışsa da akademik dilin kitlesine özgü - benim gibi standart Okuyucu için - dilin terimlere boğulmuş sıkıcılığından uzak akıcı ve keyifli bir kitap. Tarihe ve arkeolojiye meraklı olanların okuması gerek bence, ayrıca eser nasıl bulunur, korunur, müze nedir, nasıl kurulur / gezilir, Of çok keyif aldım. Bulun edinin sonra her müzeye gittiğinizde önce kitap önerisi için bana sonra o eserlerin yolculuğunda ki emeklerinden dolayı yetkililere müteşekkir olacaksınız. Elinize sağlık hocam, çok kıymetli...
Esir Şehirlerin Eserleri
Esir Şehirlerin EserleriMustafa Yahya Coşkun · Kronik Kitap · 202411 okunma

Yazar Hakkında

Mustafa Yahya Coşkun
Mustafa Yahya CoşkunYazar · 6 kitap
1986 yılında Kocaeli Karamürsel’de doğdu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek lisansını, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Yakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalında; doktora çalışmalarını, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde tamamladı. 2014-2015 yılları arasında aylık yayımlanan TÜBİTAK Bülten ile Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi’nin (82 ila 88. Sayılar) Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olarak görev yaptı. Ankara Keçiören Belediyesi Basın Danışmanı, TÜBİTAK Kurumsal İletişim Müdürü, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Danışmanı, Millî Savunma Bakanlığı Bakan Müşaviri, Başbakan Yardımcısı Danışmanı olarak görev aldı. 2019 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdür Yardımcısı olarak atandı, 2020-2023 yılları arasında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı. Eş zamanlı görev olarak 2021-2023 yılları arasında Adana Anavarza Tarihî Alan Başkanı olarak görev yaptı. Halen Türkiye Büyük Millet Meclisi Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanı olarak çalışmaktadır. Çeşitli televizyon kanalları için kültür-sanat programları hazırlayıp sunmuş ve belgeseller hazırlamıştır. Deneme, roman ve hatırat türünde kitapları yayımlanmıştır. İngilizce bilen Coşkun, evli ve dört çocuk babasıdır.
30 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.