"Çok gezen mi bilir yoksa çok okuyan mı bilir?" sorusunu çürütüp, her iki sorunun tek bir insanda vücut bulmuş hâli ve yürüyen bir kütüphane; tarih ve kültür arşividir İlber Ortaylı.
İlber Ortaylı anlatımı ile şehir şehir, ülke ülke hatta kıta kıta gezmek bu kitapla mümkündür. Tarihe aşina olan, araştırmalar yapan ve medeniyetler ve şehirler hakkında biraz bilgi sahibi olan bir insan için çok yerinde bir kitap ve not defteri diyebilirim.Orta Doğu'dan başlayıp, Arap Yarımadasına, ordan Kuzey Afrika ya, ordan Güney Akdeniz'de, Orta Avrupa'ya ve son olarak kendinizi Asya kıtasının dört bir yanına ve Ada ülkeler de buluyorsunuz. Sadece bu ülkeler de bulunmuyor; şehir şehir geziyor, çeşitli dil ve topluluklar ile tanışıyor, farklı din ve mezheplere, mabedlerle karşılaşıyorsunuz.
Tüm bunların yanında bugünün insanı ne düşünür diye değil de, tarihin misafir odalarında yapılan nesnel tespitler geçmiş ile gelecek arasında köprü kurmuş ve bizler bu sayede her iki dünyayı ve tüm coğrafyaları anlama imkanı bulmuş oluyoruz. Şunu unutmamak gerekir ki; her şeyde belirleyici olan zamanının şartları ve ruhudur...
