1901 yılında yayınlanan Eylül kitabı Türk Edebiyatının ilk psikolojik kitabı olmasının yanı sıra Mehmet Rauf’un ilk kitabıdır. Roman ilk olarak 1900 yılında Servet-i Fünun dergisinde yayınlanmış, başlarda ilgi görmeyen yazı serisi sonlara doğru büyük beğeni toplayınca kitap haline getirilmiştir.
Yasak Aşk konusu üzerinden kurgulanan roman; aile kavramı, mutsuz evlilikler, ahlaki değerler, insani duygular ve dönemin İstanbul yaşamını da derinlemesine işlemekte, kişilerin psikolojilerini detaylı olarak inceleyerek bizi o karakterlerle resmen bir bütün haline getirerek kusursuz bir eser ortaya koymuştur. Kitabı okurken kendinizi bir düşünce deryasında buluyor ve karakterlerin en derin düşüncelerine kadar şahit oluyorsunuz. Olayların eylemsel olarak değil, düşünsel olarak ilerlemesi konunun durgunluğu bakımından bazı okuyucuları sıkabilir ama psikolojik bir roman olduğu için hoş görmek gerekir :) Zaten yazar vurucu bir son ile okuyucuyu şaşırtmasını biliyor “ ah anlatabilsem” :) Yazının sonuna gelirken herkesin okumasını gerektiğini düşündüğüm kitabın adının neden Eylül olduğunu yazardan okuyalım.
"İşte Eylül`ün esasını oluşturan fikri yani gençliğin akan bir su, esen bir rüzgar gibi durdurulması ya da geciktirilmesi imkansız bir surette uçup gittiğini takdir etmek, eylülde baharın dönüşü nasıl mümkün değilse şimdi her şeyin faydasız olduğunu anlamak, ziyan olarak geçen güzel günlerin özlemiyle harap olmak fikrini burada kaptım."
