° Mehmet Rauf'un en önemli eseri olan Eylül; Servet-i Fünun döneminde yazılmış olan ilk psikolojik romanıdır. Kitap halindeki ilk basımı 1901 yılında yapılmıştır. Eserde, Suad, Süreyya ve Necip üçlüsü arasındaki sevgi, sadakat, aşk, evlilik üçgeninde roman kahramanlarının ruhsal çözümlemeleri yapılmaktadır. Kitabın başlarında yavaş ilerleme söz konusu ve bu durum sizi sıkabilir. Ancak kitabın konusu insanı kendine çektiğini düşünüyorum.
Konusundan kısaca bahsetmek isterim. Bir bağ evinde başlayan roman, oradaki ortamdan bahsederek aile bireylerini tanımamızı sağlar. Süreyya monoton bağ evinden sıkılmıştır ve yalı alıp eşi Suad ile oraya taşınırlar. Arkadaşları Necip ile birlikte sürekli gezerler ve mutlu yaşarlar. Fakat bir gün Süreyya'nın eşini umursamaz ve yalnız bıraktığından Suad onu tanımadığını düşünür. Arkadaşları Necip, Suad'a daha yakındır ve bir anda aralarında bir sıcaklık olur. Birbirlerine, yaşamayacakları bir aşk olduğundan açılamazlar. Bu üçlünün yaşadığı ruhsal durumları , kadının ve erkeğin toplumsal rolleri, romanın yazıldığı döneme göre oldukça cesur bir dille anlatılmaktadır. Nihayetinde kitabı kapattığınızda iyi ki okumuşum diyebileceğiniz bir eserdir. Keyifli okumalar