Kimse göründüğü gibi değildir. Fakat kimse görünmediği ve kendi olduğunu sandığı gibi de değildir. Yabancı gözler ve izanlar bizi olduğumuzdan büsbütün başka ya şişman ve kısa, ya zayıf ve uzun gösteren bozucu ve güldürücü aynalardır.
Peki ya Fahim Bey nasıl biridir? Pederinin tabiriyle akıllı mı, yazarın babasına göre dünyanın en iyi insanı mı, eniştenin gözündeki Frenk mukallidi bir dinsiz mi, yoksa han kapıcısının kızdığı hasisin teki mi?
Fahim Bey... Kültürlü, nazik, sevecen bir dost; hayatı çok da ciddiye almayan nev-i şahsına münhasır bir adam. Varmak istediği diyarı gönlünde taşıyan bir uyurgezer gibi âdeta haberi olmadan yaşayan bir hayalperest. Fahim Bey... İyi, ciddi, sebatlı bakışlarıyla kimseye bulaşmadan, herkesin hayrını isteyen ; fakat talihin yüzüne pek de gülmediği bir bahtsız insan. Bütün hayatını arzuladığı işleri yapmak için tüketmiş, tüm zekâsını, gayretini, bilgisini hayalî bir âlemde harcamış bir müflis aynı zamanda...
Abdülhak Şinasi Hisar, babasının kadim dostu bu acayip adamı ilk gençliğinden orta yaşlardaki gözleriyle ve değişen fikirleriyle ele almış. Çeşitli bölümlerde ele aldığı kitabı hayata dair kendi duygu ve düşünceleri ile de zenginleştirerek roman ve deneme karışımı bir eser husûle getirmiş.
Sözlerimizi Hisar'ın şu sorularıyla bitirelim: "Fahim Bey, bu kadar yürüyorsunuz da hâlâ bir inkılaba, bir infilaka varamadınız mı? Yahut kendinizi hâlâ arıyorsunuz da bulamadınız mı? "
