zulme uğramış birinin
zalimi affederek hakkını ondan istememesini ve barışmasını verebiliriz.
‘Böyle birinin ücreti Allah’a kalmıştır.''29 Onun ücreti, zulmü nedeniyle
ondan hakkını almayana kalması gerekir. Allah Teala o ücreti üstlenerek,
o günahkâra merhamet eder ve onu bağışlar. Artık mazlumun
talep edeceği bir hakkı kalmaz. Amel özü gereği bir ücreti gerektirir ve
bu ücret çalışana döner. Peygamberlik görevlerinin yerine getirilmesi
onu yapanın bir işidir, çünkü gönderen, peygamberi tebliğini ulaştırmak
üzere çalıştırmıştır. Öyleyse peygamberin (elçi) ücretini onu gönderen
Ödemelidir. Gönderildiği kimseler onu görevlendirmenıiştir ki,
ücreti onlar ödesin!
Hakikader değişmez! Şe’n,
hükmedilende bir hükmün ortaya çıkmasıdır. Öyleyse bir açıdan
O’nun zatı inmeyi talep ederken bir açıdan talep etmez. Binaenaleyh
Yaratan yaratılanı talep ederken bilen bilineni talep eder!
Allah’ın dünyada veya
her hangi bir yerde koyduğu cezalar, temizlemeyi amaçlar. Aynı şey,
acılar ve hastalıklar için geçerlidir. Bunlara yol açan her şey, temizleme,
dereceleri yükseltme ve günahları örtme amacı taşır.
Kâmil ilham ise insana şeriata uymayı, Allah’m kelamını ve
O’nun katından geldiği bize bildirilen kitapları incelemeyi ilham eder.
Böyle bir ilham, kâmil ilhamdır. Nefs saflaşıp (hastalıklardan) şifa bularak
bir aynaya dönüştüğünde, doğanın pası silinerek âlemin suretleri
ona yansır.