Gençliğin Şarabı

Öykülerdeki karakterler ve başlarından geçenler o kadar tanıdık geldi ki, kültür farkı olsa da bazı şeyler gerçekten evrensel. Beğenmediğim bir iki öykü de yok değil. Kitaplıkta bulup okuduğum bir kitap.

Hayatımda okuduğum en sıkıcı ve sıradan kitaplardan birisiydi. Bu kısa ve net açıklamadan sonra ayrıntılara giriyorum.

Ben kitabın Parantez yayın evinden çıkan halini okudum. Okumamı engelleyecek düzeyde olmasa da, yaklaşık 200 sayfa bir kitap için yazım hataları fazlacaydı. Çeviri Avi PARDO'nun çevirisiymiş. Söz konusu çevirmenle ilk defa karşılaştım. Biraz araştırdım. Kendisi, "John Fante ve Charles Bukowski yazılarını ve şiirlerini Türkçe'ye çevirmesiyle tanınır. Kullanılan dilin sadeliğine sadık kalarak yaptığı çevirilerle Fante ve Bukowski hayran kitlesinin artmasını sağlayan kişidir" şeklinde anlatılmış internette. Çeviri işinden çok anlamıyorum, bunu açıkça söyleyebilirim. Ama bir kitabın çevirisinin ne kadar zor olabileceğini, çevrilen cümlelerin yapılarından az çok çıkarabiliyorum. Fante'nin bu kitabının çevirisi gerçekten çok mu zordu? Ya da böyle bir kitap için çeviri yapılmasa çok mu şey kaybedilirdi? Fante'nin hayran kitlesi neye hayran olmuştur? Anlayamadım, anlayamıyorum. Ve kendimi tutamıyorum, kelimelerim cümlelerim sert oluyorsa bağışlayın lütfen. Kendi penceremden bakıyorum.

Kitap, 15 bölümden oluşuyor. Bunların bazıları aynı kişilerle bazıları farklı kişilerle alakalı. Ya da en azından öyle duruyor. Yapılan kitap yorumlarını okuduğumda da bu şekilde ifade edilmiş. Ama bence hep aynı kişinin hikayesi anlatıyor. Bazılarında hikayenin kahramanı bizzat kendisi, bazılarındaysa kendisini yerine koyduğu kişiler. Ama hep bir kendi ağzından, hep bir kendi bakış açısıyla.. Belki bu yüzden olsa gerek, olayların içerisindeki kahramanların soyadları değişse de isimleri Jimmy, John, Jake v.b gibi telaffuzu birbirine yakın isimler..

Kitabın konusu oldukça sıradan, olay hikayesi anlatıyor. Yabancı bir ülkeye yaşayan (ABD) yabancı asıllı insanların hikayesi.. Yabancı asıllı bir çocuğun gözünden aile, kilise, okul, arkadaş hayatı; bir ergenin gözünden hayat ve genç bir adam gözünden hayat. Oldukça basit, oldukça klasik, Türk edebiyatında kat kat iyilerini gördüğüm bir konu etrafında dolanan, çoğu yazılanın yazarın kendi deneyimi olduğunu düşündüğüm, “Ne zaman bitecek bu kitap?” diye sayfaya bakma ve kalan sayfa sayısını hesaplama gereksinimi hissettiğim, bana neredeyse hiçbir katkısı olmayan, adını ertesi güne unutacağım ve büyük olasılıkla yazara ait ilk ve son kitap vasfını haiz bir eser.

Herkesin zevki farklıdır elbette ama benim tavsiye ettiğim kitaplar arasında değil.

Sevdiğim yazarlardan biri olan John Fante'nin on beş adet öyküsünün bulunduğu 'Gençliğin Şarabı' kitabını siz kıymetli okurlara tavsiye ediyorum. Bu öykülerden ilk dokuz öykü birbirleriyle bağlantılı. Kendi yaşadıklarından esinlenerek yazmayı seven John Fante bu ilk dokuz öyküde kendi çocukluğunu ve aile hayatını anlatırken; yaşananlara bir çocuğun gözüyle bakarak, yetişkinlerin ısrarla mantıksız davranmalarına dem vuruyor sonra bunlara kendince tutarlı çözümler getiriyor. Bunları okuyanlar bunlarda mutlaka kendilerinden birşeyler buluyor ve bir yığın duygusallığın arasında da zaman zaman gülümseyeceği paragraflar buluyor. Bu öyküler, yazarın diğer bir kitabı 'Bahara Kadar Bekle, Bandini'deki hikayeye kısmen benziyor.

Diğer altı öykü ise birbirinden bağımsız öykülerdir. Amerika'ya göç etmiş işçi Filipinliler'in gerçekleşmesi zor hayallerini ve derin hissiyatlarını seveceksiniz. John Fante'nin bu ve diğer kitaplarını gönül rahatlığı ile tavsiye edebiliyorum...

Toza Sor ile harikalar yaratan Fante'nin okuduğum 4. kitabı oldu bu kitap. İçinde bir çok hikaye var, baştaki 5-6 hikayesi aynı kişinin anlatımıyla geçiyor. Bir duvarcı ustasının oğlu sayesinde, büyüme serüveninde aşklar, beyzbol ve ebeveyn eleştirileri geliyor. Kitap tat olarak "Çavdar Tarlasında Çocuklar"a çok yakın geldi. Özellikle son hikayeyi de okuyunca, yazarın bunları gerçekten yaşadığını düşündürüyor. Yoksa bu denli gerçek duygular çıkamazdı. Çeviri çok güzel, bir kaç yerde eski sözler kullanılsa da beğendim. Fante çok büyük bir yazar. Ama maalesef asla değeri bilinmeyecek.

John Fante'nin Toza Sor kitabını okuyup favori listeme aldıktan sonra, kalan tüm kitaplarını siparil verdim.Fakat....Fakat ne Bunker Tepesi düşleri ne de gençliğin şarabı kitapları gibi eserleri, asla Toza Sor kalitesinde değil.

Bu 3 kitabı okuduktan sonra artık John Fante'nin tarzını çözmüş bulundum.Genelde ani kararlarıyla hikayenin konularını bir anda çevirip bambaşka yöne akıtarak ben nerdeyim, buraya nasıl geldim hissi yaşatıyor.Bu his toza sorsa muhteşem geçişlerle inanılmaz iyi gelirken, Gençliğin Şarabında ise kitabı bıraktırtmaya itiyor...

Hikayelerinin içeriğinde kiliseyle haşır neşir anıları, cehennem hikayeleri, peder dialogları okadar gereksiz uzun ve detaylı ki, 3 bölümü bu şekilde 4 sayfa okuyup atladım.ilk 70 sayfası ve son bölümlerden biei komik ve akıcıydı sadece.Kitap bittiğinde ise tamamen zaman kaybı hissyatı yaşattı.büyük hayal kırıklığı...

Anlayamıyordum: hiddetinin, gözlerindeki öfkeli parlaklığın günlerce sürmesini anlayamıyordum. İnsan arada sırada bir şeye kızıp birkaç gün dargın kalabilirdi, ama bunu günlerce sürdürmek? Hem biz çocukların ne günahı vardı? Biz de o evde yaşamak zorundaydık.