Genel Felsefe Dersleri
Hilmi Ziya ÜlkenSözler ve Alıntılar
Her şeyin ölçüsü insandır.
Sayfa 13
Arapça nıtak kitap vezninde, kemer ve kuşak, mantık da kemerlemek, düşüncenin kurallanması demektir.
Sayfa 12
Descartes'a göre Tanrı'nın rahmeti ve bağışlayıcılığı sınırsızdır. O da irademizin yanlış adımlarından düşüncemizi kurtarabilir.
Sayfa 91
Ortaçağda İslâm materyalistleri Dehriyûn diye tanınan akımdır. Gerek bunlar, gerek birçok bakımlardan onlara benzeyen batınîleri tam materyalist saymak doğru değildir. Çünkü batınîlere göre madde, mekân, zaman, ruh diye öncesiz ilkeler kabul edilmesi, yani madde yaratılmamış gibi tasarlanmış olmakla beraber madde dışında da ilkelerin ileri sürülmesi bu çığırdan olanlara tam anlamı ile materyalist denemiyeceğini gösterir. Hele bazılarının yaptıkları gibi İslâm "Vücûdiyûn"u (panteistler) ile materyalistleri birbirine karıştırmaları çok ağır felsefî bir yanılmadır. Böyle düşünmek Spinoza'ya materyalist demek kadar gülünç olur.
Sayfa 136
Bilgi üzerinde düşündüğümüz zaman ayni kesinlik ve değişmezliği bulamayız.. Çünkü bilmek hem çok çeşitlidir; hem de bilmeyi açıklamaya kalktığımız zaman karşımıza birçok problemler çıkar. Bunlan çözme gayretinden de doktrinler doğar.
Sayfa 65
bilinç nedir? Buna ne fiziyoloji, ne psikoloji cevap vermektedir. Bilinç, bizim kendimizi ve içinde bulunduğumuz alemi kavramamızdan ibaret olan ve bilim verilerine indirilmesi imkansız güç'tür Bunun için Descartes felsefenin hareket noktası olarak bilinci almış ve " düşünüyorum, öyleyse varım!" önermesini bilgi teorisinin temeli yapmıştır.
Sayfa 69
Şu kadar var ki, nasıl psikoloji, psikolojik olaylarla bilginin kendisini değil, ancak şartlarını meydana koyuyorsa, sosyoloji de sosyal olaylarla bilginin özneler arası ilişkilerdeki şartlarını meydana koymaktadır. Hatırlamak, düşünmek, hayal kurmak, dikkat etmek v.b ..
Sayfa 70