Kitap Fransa' yı değil de sanki Türkiye' yi anlatıyor. Olaylar, Fransa' da cumhuriyetin ilan edilmesinden yaklaşık 30 yıl sonra yani yaklaşık olarak 1820' lerde geçiyor. Kilise' nin cahil halkı kandırması, onların dini duygularını kullanarak maddi olarak sömürmesi. Ülkenin kilise tarafından, tarikatlare ve cemaatlere teslim edilmesi. Ordu, adliye ve daha bir sürü kamu kurumunun tarikatler tarafından ele geçirilmesi. Bu kuruluşlara tamamen cemaatcilerin yerleştirilmesi. Lâik eğitim kurumları ile kiliseye bağlı dini okulların çatışması. Fikir, görüş olarak ikiye ayrılmış bir Fransa. Kilisenin bu gücü; tamamen halkın cahil bırakılarak dini duygularının sömürülmesinden gelmekte. Lâik eğitime karşı çıkmaktalar çünkü halkın bilinçlenmesinden, aydınlanmasından korkuyorlar. Çünkü halk bilinçlenirse kendi saltanatları sona erecek. Dediğim gibi kitap o kadar tanıdık ki sanki bizim ülkeyi okudum. Işin acı yanı da Fransa; kilise, tarikat, cemaatler ile yaklaşık 200 yıl önce mücadele etmiş ve halkın içinden çıkan öncülerin mücadelesi ile aydınlığa kavuşmuş. Biz de ise halktan bir değişim talebi olmaksızın Atatürk tarafından tepeden inme gelişmeler yaşanmış. Onlar gibi tabandan tavana değil de, tavandan tabana. Ve biz de geç olsa bile onların geçtiği yollardan geçiyoruz. Kitaba dair yazılacak çok şey var ancak ne kadar yazarsak yazalım yetersiz kalacak. Daha önceleri yalnızca bizde yaşanıyor sandığım şeylerin, zaman farkı olsa bile başka ülkelerde de yaşandığı görünce ve sonuçlarını da görünce umudum arttı diyebilirim. Kitap mutlaka okunmalı. Eğitim mücadelesi adına, halkın aydınlanma adına mutlaka ama mutlaka okunması gerekenlerden.
