Lozan Antlaşması gereği, Girit’ten Çukurova’ya zorunlu göçe tabi tutulan, mübadillerin yaşam öyküleri kitap haline getirildi. Adana'daki Hançerli Fotoğrafçılık Ltd. Şti. tarafından yayınlanan, “Giritli Mübadillerin Son Durağı: Çukurova – Parçalanmış Ailelerin Öyküsü” adlı belgesel kitap, emekli TRT Kameramanı ve gazeteci H. Yüksel Hançerli tarafından hazırlandı. Büyük boy 128 sayfalık bir albüm şeklinde düzenlenen kitapta, mübadeleyle Girit’ten, Adana, Mersin, Tarsus ve Dörtyol'a 1924 yılında yerleştirilen mübadillerin yaşam öyküleri, örf, adet, gelenek ve görenekleriyle alışkanlıkları 200’ü aşkın fotoğrafla gözler önüne seriliyor. Mübadelede başlarından geçenler anlatılıyor. Girit'te ve zorunlu göç sırasında karşılaştıkları zorluklar ve buldukları çözüm yolları hayatta kalan mübadiller tarafından dile getiriliyor. Kısacası, anılarla Çukurova'daki Girit mübadillerinin sosyal tarihleri anlatılıyor. Girit tarihinin de kısaca anlatıldığı kitapta, mübadillerin Girit ve Çukurova'daki yaşam şekilleri, yemek alışkanlıklarından da söz ediliyor. Bazı yemek tarifleri veriliyor. Ayrıca, bölgedeki ve Türkiye’deki meşhur Giritliler sıralanıyor. Tüm bu özellikleriyle “Giritli Mübadillerin Son Durağı: Çukurova – Parçalanmış Ailelerin Öyküsü” adlı belgesel kitap bölgede ve hatta Türkiye’de bir ilk olma özelliğini taşıyor.
