Platon'a göre gerçek özgürlük; ''yalnızca mağarada kendilerini bağlayan zincirlerden kopanlara, onları kendi yollarına koyan fikirlerini reddedenlere ve sorgulama yaşamının, felsefe yaşamının peşinden koşmaya başlayanlara gelir."
Otomatik Portakal’da teknokratlar suçluların iyi davranmaya zorlanacağı bir gelecek vaat eder; Devlet’teyse Sokrates; İyinin gerçek doğası hakkında fikir sahibi olan ve vatandaşların doğaya ve eğilimlerine en uygun olan faaliyetleri gerçekleştirerek kenti en iyi şekilde yararlanabilecekleri şekilde düzenleyen filozofların önderliğindeki bir şehir olasılığını düşünür.
Devlet'te Platon için metaforik olarak anlaşılır bir ışık, standartlar standardı olarak işlev görür ve varlığı bize güneşin görünür ışığıyla aynı şekilde bir çok görünür şeyi görmemizi ve ayırt etmemizi sağlayarak standartları ve ideaları anlamamıza ve çözümlememize izin verir. Şeylerin nasıl olduğunu, onları nasıl bildiğimizi, nasıl olmaları gerektiğini ve şeylerin içindeki güzelliği nasıl göreceğimizi ayırt etmek, sadece tek tek şeylerin ne olmaya çalıştığını değil, aynı zamanda birlikte neye çabaladıklarını ve neyi mümkün kıldıklarını da düşünmemizi talep eder.
Gerçek eğitim bilgisizin zihnine bilgi yükleme meselesi değildir. Daha ziyade, öğrenciyi kendi fikir ve değerleriyle karşılaştıran sorular sormak ve onu tutum ve alışkanlıklarında huzursuz olmaya teşvik etmekten ibarettir.