Bu kitap, futbolun entelektüel ve estetik doğasına dair detaylı bir araştırma. İçinde tüm zamanların en harika “mağlup”larından biri olan Hollanda milli takımına dair bir güzellemenin olduğu meşakkatli bir çaba. Mağlup diyorsak, galip olanlarından; zira hem 1974 hem de 1978’de kaybetmesine rağmen, dünya futbol tarihine, halen daha etkileri devam eden “Total Futbol”u miras bırakmış bir okul bu. Zaferin değil acının estetiğini konu alan...
David Winner’ın Harika Portakal’ı da bu kıymetin hakkını veriyor ve “total bir futbol kitabı” yazıyor: Mimariden resime, tarihten sosyolojiye, felsefeden sanat tarihine, tüm beşeri bilimlerde gezinerek yüzyılın futbol mucizesinin kaynaklarına bakıyor. 1960’larda tüm dünyayı sarsan kültürel ve sosyal uyanışının izlerini Hollanda futbolunun derinliklerinde keşfediyor. Müthiş bir kazı çalışması bu; futbolun yaşama benzeyen yanlarını bir klişe basitliğinde değil, entelektüel bir titizlikle yapıyor.
Kitap, Rinus Michels komutasında Cruff yönetiminde Ajax’la başlayıp, Hollanda milli takımında demlenen, sonrasında doğduğu topraklarla yetinmeyip Barselona, AC Milan, Arsenal ve daha nicelerinde devam eden geleneğin hikâyesini anlatıyor. Ki, dünya futbol yazınında bugün oynanan kolektif futbolun esvabı mucizesi olan ekolu anlamak için gösterilen en büyük çabalardan biri Winner’ın Harika Portakal’ı diyebiliriz.
Futbol kitapları arasında, adeta bir “Cruyff çalımı” güzelliğinde olan bir kitap, oyuna dair “başka türlü” güzellikler tahayyül edenler için keyifli bir okuma olacaktır. Nihayetinde eski Provo anarşisti Roel van Dulin’in dediği üzere: “Herkesin top tepmeye ihtiyacı vardır.”
Uğur Vardan’ın Sunumuyla
