Sonra birden ilişkiler değişti. Rönesans'tan önce bile, Avrupalılar uygarlık ve sanatlarda çok önemli ilerleme kaydetmeye başladı. Yeni Bilim'in gelişiyle Avrupalılar, İslam dünyasının bilimsel, teknolojik ve nihayetinde kültürel mirasını arkalarında bırakarak şaşırtıcı bir hızla ilerlediler. Müslümanlar uzun süre bundan bihaber kaldı.