Hece Dergisi, Afrika özel sayısıyla, Afrika’nın öznel niteliklerini görünmez kılan, dünya kamuoyu önünde tarihsizleştiren yaklaşımların dışında, Afrika’nın tanınması ve tanımlanmasında kıta kültürünün aktör olduğu bir verimler toplamını ortaya koymayı hedefledi.
Dergide yer alan yazıların bazıları İngilizcesiyle birlikte yayımlanmıştır.
Editörlüğünü Ahmet Sait Akçay’ın yaptığı HECE AFRİKA ÖZEL SAYISI, 1200 sayfalık hacmiyle, Türkçe literatürde kara kıtanın ilk kez bu kapsamda irdelendiği, Afrika’nın Afrika’dan okunmasını mümkün kılan temel bir kaynak niteliğindedir.
Özel sayıda yer alan çalışmalar, esas itibarıyla Nijerya’dan Güney Afrika’ya, Angola’dan Etiyopya’ya, Kamerun’a varıncaya kadar 54 ülkeyi, kısacası siyahların yaşadığı beşeri coğrafyayı kapsayor.
Gerek yerli gerekse çeviri 50’nin üzerinde akademik makalenin yer aldığı özel sayıda, Afrika’nın kültürel, tarihsel ve siyasal coğrafyasına bir nebze de olsa ışık tutuyor.
Achille Mbembe, V. Y. Mudimbe, Johannes Fabian, Harry Garuba, Wole Soyinka, Nick Sheperd, Martin van Bruinessen, Koffi M. Kouakou ve Nathan Nunn’un da aralarında bulunduğu Afrika alanında çok sayıda yetkin isimlerin makaleleri Afrika sayısını taçlandırdı.
Afrika uzmanlarından Kouakou, özel sayı çok “özel” bir yazı kaleme aldı. “Afreedomia”.
“Afreedomia”, bir ütopyadır her şeyden önce. Kıtanın geleceğinin inşa edileceği bir özgürlük coğrafyasıdır.
Kouakou ile gerçekleştirilen uzunca söyleşide, Afrika’nın paylaşımından “Scramble for Africa,” sömürgeci zihniyetin evcilleştirme politikasına, arazi sorunundan Afrika’nın devam eden olumsuz imajına pek çok konuyu masaya yatırılıyor.
Güney Afrika’dan yazan, New African dergisinin yazarlarında James Commey, yazısında Afrika’da arazi sorunu ve temellerini irdeler.
Murat Belge, “Bendeki Afrika” kısa yazısıyla kıta hakkındaki görüşlerini beyan eder. Afrika’nın üretici güçlerinde görülen zayıflık ve diğer dinamikler, Sahraaltı toplumların birçoğunda ilerleme yönündeki çabaları kısır döngüye sokuyor ve bir yerde sıkışıyorlar, der Belge.
Rasim Özdenören, siyah-beyaz karşıtlığının açmazlarına değinir.
Sedat Aybar, çözümler üreten bir Afrika’nın global çağda kıtanın etrafında üretilen yeni anlatıya dikkat çekerek, ekonomik yapılanmanın güvenlikle yakından ilişkisine dikkat çeker.
Çalışmalarıyla Afrika’nın kolonyal imgesini, tahayyülünü altüst eden Yudimbe, Mbembe, Soyinka ve Fabian’ın coğrafyanın kavramsallaştırılmasındaki en temel makaleleri HECE AFRİKA’da okurlarıyla buluşuyor.
Sömürge dünyasında dinin belirleyiciliği, işlevselliği de dosyada yer verilen konulardan.
Nathan Nunn, köle ticareti ve sömürgeciliğin 500 yıllık tarihinin günümüze yansımasını irdelediği “Afrika Köle Ticaretinin Uzun Vadeli Etkileri”
makalesinde yüzyıllar ticaretin kıtanın gelişmişliğine katkısını tartışır. Nunn, köle ticaretinin ekonomik gelişmişlik üzerindeki olumsuz etki yaptığını iddia eder.
Nick Sheperd, Afrika’da arkeolojik çalışmaları incelediği yazısında Afrika’ya milliyetçi ve ırkçı yaklaşımları ve dönüşümüne ışık tutar.
Macharia Munene’in Batı Sahra’yı ele aldığı yazısı, “Batı Sahra ve İspanyol sömürgeciliğinin Tarihi”, Batı Sahra sorunun kökenlerine iner, bölgenin siyasi ve toplumsal dinamiklerine de değinen yazı, Batı Sahra’nın, Afrika’da neden bir sorun olarak devam ettiğini göstermesi açısından dikkate değer bir yazı.
Mahmood Mamdani’nin “Postkolonyal Şiddeti Anlamlandırmak” yazısında, Ruanda katliamının kolonyal sebeplerine uzanır.
İslam’ın Afrika’ya yayılışı, yerel kültürle ilişkisi de dergide geniş yer verilen konulardan. E. G. Parinder’in İslam’ın yerel dinlerle ilişkisini irdelediği yazısı, İslam’ın Afrika animist kültürle etkileşimini göstermesi açısından dikkat çekici bir yazı. Yine Viera Pawlikova ise Afrika’da İslamlaşma ve Hristiyanlaşma süreçlerini değinir.
Chinwe M. A. Nwoye’nın Nijerya’nın İgbo kültürü, inanç sistemini ve kozmolojisini irdelediği yazısı, Afrika’nın kültürel ve yerel inanç sistemlerinin etik çerçevesinin yanı sıra bütünlüğünü de gösterir.,
Afrika geçiş ayinleri neredeyse tüm kültürlerin ortak pratiğidir, Kasomo Daniel, initiation törenlerine ışık yazısı, ergenlik, sünnet gibi pratiklerin Afrika kültürlerindeki karşılıklarına uzanır.
Rastafari, Zulu ve Masai kültürleriyle ilgili yazıların yanı sıra Afrika’daki kentsel yapılaşmanın çarpıcı bir örneği Zambia’nın Lusaka kenti üzerinden yansıtılır.
Afrika’da arkeoloji ve antropolojik çalışmaların yanı sıra Afrika felsefesini kuşatan yazılar da sayının dikkat çeken çalışmalarından.
Afrika sineması, edebiyatı ve felsefesine de sayı boyunca geniş yer verilmiştir. Garuba’nın animist kültür ve Wole Soyinka yazılarının yanı sıra Nugugi’nin Afrika kurmacası ve dramasının yapısına dair saptamaları, Ahmet Sait Akçay’ın Afrika edebiyatına giriş ve Adnan Özer’in Negritud şairlerine ışık tuttuğu yazıları sayının doyurucu bölümlerinden.
Rıfat Özçöllü’nün Afrika sineması yazısı kapsamlı olduğu kadar kıtanın kimliğini, öznelliği öne süren film analizleriyle belirir.
Mozambik Cumhuriyeti’nin sömürgecilik sonrası ilk Cumhurbaşkanı Samora Machel’in tarihi konuşmasının yanı sıra, Güney Afrika’nın demokratik simgesi Nelson Mandela’nın 20 Nisan 1964’teki Rivonia davasındaki savunması da dergide yer alıyor. Özellikle Güney Afrika halklarının sömürgeci güçlerle mücadelesini anlamak için çarpıcı bulgular sunar her iki yazı da.
Sayının ilginç söyleşilerinden birisi de Laurent Mignon’la gerçekleştirildi. Türk edebiyatında Afrika imgesini masaya yatıran Mignon’un saptamaları, Türk edebiyatında Afrika konusundaki ikircikli durumu çok net olarak yansıtıyor.
HECE AFRİKA, kıta hakkında ezberleri bozan, yepyeni ve özgün bir Afrika’nın sesini duyurarak Türkçede bir ilki gerçekleştirmiştir.
Editörün Notu/Editor’s Note / 5
Rasim Özdenoren/Siyah ve Beyaz Yanlış Telakkiler
Black and White (Mis)Conceptions / 13
Koffi Kouakou/Afreedomia
“Afreedomia” / 24
Interview with Koffi Kouakou on Africa’s Past and Future / 36
Koffi Kouakou ile Afrika’nın Dünü ve Geleceği Üzerine / 37
Murat Belge/Africa in Me
Bendeki Afrika / 70
Sedat Aybar/Ekonomik Kalkınma, Güvenlik Mimarisi ve Afrika’nın
Yeniden Paylaşımı
Economic Development, Security Architecture and the New Scramle For Africa / 72
Pusch Commey/Land and Recources in Africa
Afrika’da Arazi ve Doğal Kaynaklar / 105
I. BÖLÜM /CHAPTER: KURAMSAL ÇERÇEVE/THEORETICAL FRAME (1-195)
V. Y. Mudimbe/Güç Tartışması ve Ötekilik Bilgisi
Discourse of Power and Knowledge of Otherness / 113
Achille Mbembe/Hareket Halinde Zaman
Time on Move / 138
Wole Soyinka/Herodot’un Çocukları
Children of Herodotus / 160
Johannes Fabian/Zaman, Anlatı ve Afrika’nın Keşfi
Time, Narration, and the Exploration of Africa / 178
II. BÖLÜM/CHAPTER: AFRİKA’DA ARKEOLOJİ VE ANTROPOLOJİK YAKLAŞIMLAR (196-239)
ARCHEOLOGY AND ANTROPOLOGY IN AFRICA
Johannes Fabian/Afrika’nın Belçika’sı
Africa’s Belgium / 196
Nick Sheperd/Afrika’da Arkeoloji Siyaseti
The Politics of Archeology in Africa / 216
III. BÖLÜM/CHAPTER: AFRİKA VE SÖMÜRGECİLİK (240-433)
AFRICA AND COLONIZATION
Nathan Nunn/Afrika Köle Ticaretinin Uzun Vadeli Etkileri
The Long-Term Effects of Africa’s Slave Trades / 240
Benson O. Igboin/Sömürgecilik ve Afrika Kültürel Değerleri
Colonialism and African Cultural Values / 272
Ahamad Faosiy Ogunbado/Sömürgeciliğin Dinler Üzerindeki Etkileri: Güneybatı Nijerya Deneyimleri
Impacts of Colonialism on Religions: An Experience of South- western Nigeria / 287
Macharia Munene/Batı Sahra ve İspanyol sömürgeciliğinin Tarihi
History of Western Sahara and Spanish colonisation / 298
Etim E. Okon/Afrika’da Hıristiyan Misyonlar ve Sömürge Yönetimi
Christian Missions and Colonial Rule in Africa / 327
Mahmood Mamdani/Postkolonyal Afrika’da Siyasal Şiddeti Anlamlandırmak
Making Sense of Political Violence in Postcolonail Africa / 344
Alexander Lee ve Kenneth A. Schultz/İngiliz ve Fransız Sömürge
Miraslarının Karşılaştırılması: Kamerun’un Süreksizlik Analizi
Comparing British and French Colonial Legacies: A Discontinuity Analysis of Cameroon / 367
Edward A. Alpers/Sömürgeciliğin Hizmetinde İslam?
Islam in the Service of Colonialism? / 411
IV. BÖLÜM/CHAPTER: AFRİKA VE DİNLER/AFRICA AND RELIGIONS (434-588)
Nathan Nunn/Sömürge Afrikası’nda Din Değiştirme
Religious Conversion in Colonial Africa / 434
Chinwe M. A. Nwoye/İgbo Kültürel ve Dini Dünya Görüşü: İçerden Bir Bakış
Igbo Cultural and Religious Worldview: An Insider’s Perspective / 445
Ahamad Faosiy Ogunbado/İslam’ın Yoruba Diyarı Üzerine Etkileri
Islam and its Impact in Yorubaland / 472
E.G. Parrinder/İslam ve Batı Afrika Yerel Dinleri
Islam and West African Indigenous Religion / 485
Viera Pawlikova/Doğu ve Güney Afrika’da İslam’ın Yayılışını Tekrar Düşünmek
Rethinking the Spread of Islam In Eastern and Southern Africa / 497
Farid Esack/Cape Müslümanları
The Muslims of the Cape / 531
Beverly B Mack/Fas’tan Nijerya’ya: Ondokuzuncu ve Yirminci Yüzyıllarda Müslüman Kadın Alimler
Muslim Women Scholars in the Nineteenth and Twentieth Centuries: Morocco to Nigeria / 561
Martin Van Bruinessen/Ondokuzuncu Yüzyılda Güney Afrika’da Bir Osmanlı Kürt Alimi: Ebubekir Efendi
A Nineteenth-Century Ottoman Kurdish Scholar in South Africa: Abu Bakr Efendi / 578
V. BÖLÜM/CHAPTER: AFRİKA KÜLTÜRÜ/AFRICAN CULTURE (589-853)
Ali Mazrui/Milliyetçilik ve Milliyet Arasında Afrika
Africa Between Nationalism and Nationhood / 593
Oyewole Simon Oginni-Joash Ntenga Moitui/Afrika Rönesansı ve Pan-Afrikacılık
African Renaissance and Pan-Africanism / 609
Shamil Jeppie/Timbuktu’da İlim
Timbuktu Scholarship / 630
Sola Adeyemi/Mitlerin Sahnelenmesi, Çağdaşlığın Ritüelleşmesi:
Performing Myths, Ritualising Modernity / 647
Celestine Chukwuemeka Mbaegbu/Afrika’da Müziğin Etkin Gücü
The Effective Power of Music in Africa / 658
Nadine Siegert/Nostalji ve Ütopya
Nostalgia and Utopia / 671
Samora Machel/Beira Konuşması
Beira Speech / 693
Midas Chawane/Rastafari Kültürel Ögelerinin Güney Afrika’da Görülmesi ve Önemi
The Appearance and Significance of Rastafari Cultural Aspects in South Africa / 710
Kasomo Daniel/Geçiş Ayinlerinin Bir Analizi ve Hıristiyanlıkla İlişkisi
An Analysis of the Rites of Passage and Their Relation to Christianity / 734
Andrea Brigaglia/Yirminci Yüzyıl Nijerya’sında Ticânî Eserleri
Tijani Writings in Twentieth-Century Nigeria / 754
Horman Chitonge-Orliance Mfune/Afrika’da Kentsel Arazi Sorunu
The Urban Land Question In Africa / 765
S. L. Rukundwa/Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki Banyamulengeler
The Banyamulenge of the Democratic Republic of Congo / 787
Benedict Carton- Robert Morrell/Güney Afrika’da Çubuk Dövüşü
Stick Fighting in South Africa / 800
April R. Summit/Doğu Afrika Masai Yerli Kültürünün Dönüşümü
Indigenous Cultural Transition Within the Maasai in East Africa / 838
VI. BÖLÜM/CHAPTER: PHILOSOPHY IN AFRICA AFRİKA’DA FELSEFE (854-886)
Samuel T. Segun/“Afrika(lı)” Tamlayanının Afrika’da Felsefe için Kullanımı
The Prefix “African” And Its Implication For Philosophy In Africa / 854
Lucky U. Ogbonnaya/Afrika Felsefesinde Varlık Sorunu
The Question Of “Being” In African Philosophy / 870
VII. BÖLÜM/CHAPTER: MODERN AFRİKA EDEBİYATI
MODERN AFRICAN LITERATURE (887-1040)
Nelson Mandela/ Rivonia Savunması
Rivonia Trial / 887
Ngugi wa Thiong’o/Afrika Edebiyatının Dili
The Language of African Literature / 908
Ngugi wa Thiong’o/Afrika Tiyatrosunun Dili
The Language of African Theatre / 938
Harry Garuba/Maskelenmiş Söylem: Wole Soyinka’nın A Dance of The Forests
Oyununda Dramatik Temsil ve Türsel Dönüşüm
Masked Discourse: Dramatic Representation and Generic Transformation in
Wole Soyinka’s A Dance of the Forests / 968
Harry Garuba/Animist Materyalizmin Bilinmeyenlerinde Keşif
Explorations in Animist Materialism: / 985
Ammara Khan/Ben Okri’nin Famished Road Romanı Üzerine
On the Famished Road /1012
Ahmet Sait Akçay/Afrika Edebiyatına Kısa Bir Giriş
A Short Introduction to African Liretature /1018
Adnan Ozer/Negritud ya da Karanlıkta Görmek
The Negritude or Seeing Through Dark /1035
VIII. BÖLÜM/CHAPTER: AFRİKA SİNEMASI/AFRICAN CINEMA (1041-1097)
Mbye Cham/90’lı Yıllarda Afrika Sineması
African Cinema in the Nineties /1041
Rıfat Özçöllü/Afrika Sineması: Dünyaya Tersinden Bakmak
African Cinema: Seeing the World Through the Eyes of Other /1047
Felix Tih/Kamerun Sinemasına Bakış
The Revival of Cameroonian Cinema /1089
IX. BÖLÜM/CHAPTER: TÜRKÇEDE AFRİKA/AFRICA IN TURKISH FICTION (1098-1120)
Laurent Mignon ile Türk Edebiyatında Afrika İmgesi Üzerine
Interview with Laurent Mignon on the Image of Africa in Turkish Liretaure /1098
Sezai Karakoç/Afrika Gerçeği
The Reality of Africa /1103
Ali Karaçalı/Nuri Pakdil’in Afrika’sı
Nuri Pakdil’s Africa /1105
X. BÖLÜM/CHAPTER: TÜRKÇEDE AFRİKA BİBLİYOGRAFYASI AFRICA BIBLIOGRAPHY IN TURKISH (1121-1176)
Yusuf Turan Günaydın/Kara Afrika Bibliyografyası /1121
Katkıda Bulunanlar/ Contributers /1165
