Bununla beraber gösterilen insani davranışta büyük bir kusur vardır. Misal gösterenlerin hareket tarzı ile o misalle yetinenlerin işledikleri hayırlı işler arasındaki farkın gözden uzak tutulmaması gerekir. Şöyle ki, Müslümanların azat ko- nusundaki hayırlı hareketleri yalnız Müslüman olan kölelerle sınırlı kalmadı. Hâlbuki Hristiyanların ruhani büyükleri o ha- yırlı amelleri sırf Hristiyanlığı yaymak maksadıyla yapmışlar- dır. Demek ki, Müslümanlığın azat kaidesinde insanlık ga- yesi mevcut olduğu hâlde, Hristiyanların o husustaki hayırlı fiilleri, insaniyet emelinden çok, dinî gayeye dayanmaktadır. Hatta son devirlerde bile muhtelif Hristiyan kiliselerinin ileri gelenlerinin köleliğin kaldırılması konusundaki pek çok gay- retleri hep Hristiyanlığı yayma gayesi ile yapılmıştır. Bu ko- nudaki açıklamalar gelecek bölümde yapılacaktır.