Hukukun Temel Kavramları

Bağımsız mahkemeler, hiçbir organ, makam, merci veya kişi tarafından yargı yetkisi kullanırken kendilerine emir ve talimat verilmeyen, genelge gönderilemeyen, tavsiye ve telkinde bulunulamayan, kararları yasama ve yürütme organlarını bağlayan, kararları bu organlarca hiçbir surette değiştirilemeyen ve yerine getirilmesi geciktirilemeyen görevlerinde bağımsız ve teminatlı hakimlerden meydana gelen kuruluşlardır.

Kendisine “anayasa şikâyeti" de denen “bireysel başvuru yolu", temel hak ve hürriyetleri ihlâl edilen kişilerin, diğer başvuru yollarını tükettikten sonra, Anayasa Mahkemesine başvurmalarıdır. Bireysel başvuru usûlü Türkiye'de 12 Eylül 2010 tarihli halkoylamasıyla onaylanan 5982 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunuyla kabul edilen bir yeniliktir. “Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır. Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz". Bireysel başvuru usûlünün ayrıntıları 30 Mart 2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usûlleri Hakkında Kanunun 45 ilâ 51’inci maddelerinde düzenlenmiştir. Bu Kanunun bu maddeleri 23 Eylül 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla artık Anayasa Mahkemesine bireysel baş- vuru yapılabilmektedir.

Anayasa Mahkemesi Kararları.-
Anayasa Mahkemesi, iptal davası veya itiraz yoluyla gelen başvuruyu inceler. Söz konusu kanunun Anayasaya aykırı olduğu kanısına varırsa kanunun iptaline; kanunun Anayasaya uygun olduğuna karar verirse başvurunun reddine karar verir. Anayasa Mahkemesinin kararları kesindir. Anayasa Mahkemesi kararına karşı temyiz veya itiraz yolu yoktur. Anayasa Mahkemesi kararları yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı dava konusu olan kanun hükmünü ortadan kaldırdığı için, bu karar herkes için hüküm ve sonuç doğurur. Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede yayınlandığı gün yürürlüğe girer. İptal edilen kanun da Resmî Gazetede iptal kararının yayınlandığı gün yü- rürlükten kalkar. Yani Anayasa Mahkemesinin iptal kararları geriye yürümez; geçmişe etkili değildir.

...Birinci fıkrada belirlenen durumlarda da,savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dışında,kişinin yaşama hakkına,maddi ve manevi varlığının bütünlüğüne dokunulamaz;kimse din,vicdan,düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz;suç ve cezalar geçmişe yürütülemez;suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.

Bağımsız mahkemeler, yargı yetkisini kullanırken hiçbir organ, makam, merci veya kişi tarafından kendilerine emir ve talimat verilemeyen, genelge gönderilmeyen, tavsiye veya telkinde bulunulamayan, kararları yasama ve yürütme organlarını bağlayan, kararları bu organlarca hiçbir surette değiştirilemeyen ve yerine getirilmesi geciktirilemeyen görevlerinde bağımsız ve teminatlı hakimlerden meydana gelen kuruluşlardır.

Nullum crimen sine culpa.
(Kusursuz suç olmaz.)

Nulla poena sine lege, no punishment without law.
(Kanunsuz ceza olmaz.)

Nulla crimen sine lege, no crime without law.
(Kanunsuz suç olmaz.)