Hürriyet Ve İtilaf Fırkası Nasıl Doğdu Nasıl Öldü
Rıza NurFırka müşkilata düştüğü, perişan olmaya başladığı, fırka mensublarını tehlike kavradığı anda Ferid Paşa fırkayı da, arkadaşlarını da terkedip, fırkadan istifa etmişti. Ferid Paşa, iyi gün dostu imiş. Yine anlaşıldı ki bu zat, kuvvete itibar ediyor. Kuvvet gidince o da adamı bırakıyormuş; felakette ortak olmak gibi bir mertliği yokmuş. Demek onun dostluktan maksadı, dostlarını, bir şey elde etmek için alet etmekten ibaretmiş! İşte bu işlerde, Ferid Paşa, ahlakının zayıf kısımlarından bir takımını meydana çıkarmıştı.
Yine Müşir Fuad Paşa reis intihab olundu. Müşarünileyh böyle zamanda riyaseti kabulden çekinmedi; Ferid Paşa'nın aksine bir ahlak gösterdi.
Bu istifa meselesi fırkaya darbe olmuştu. İttihatçılar bunu dillerine dolaştırdı. İstifa, Anadolu'da intihabata pek muzır tesirler icra ediyordu. Bu sebeple, fırkaca hiç olmazsa Ferid Paşa'nın Fuad Paşa'yı reisliğinden dolayı tebrik etmesi ve bu tebrikatın gazetelerle ilan edilmesi su-I tesirin izalesi için tensib ve icra edildi.
112 sayfa
Yazar Hakkında
Rıza NurYazar · 23 kitap
1879 yılında Sinop'ta doğdu. İlköğrenimini Sinop'ta yaptıktan sonra İstanbul'a gelerek Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi'ne girdi. Sonra Tıbbiye İdadisi'ni (Tıp Lisesi) ve Mekteb-i Tıbbiyei Şahane'yi (Askeri Tıp Okulu) tabip yüzbaşı olarak bitirdi. 1901 yılında Gülhane Hastanesi'nde (Askeri Tıp Akademisi) staj yaparken çalışkanlığı ile Alman hocaların ilgisini çekti ve orada asistan oldu. Önce Prof. Dr. Deike Paşa'nın yanında çalıştı, sonra cerrahi kısmına geçti. Prof. Dr. Wietin Paşa'nın yanında çalışarak operatör oldu. Bu arada fenni sünnet usul ve aletlerini anlatan özgün bir kitap yazdı. Önce padişaha sunulan kitap sonra yayımlandı ve Prof. Wieting tarafından bir kısmı Almanca'ya çevrildi. 1903'te Rumeli Zibefçe gümrük kapısına bakteriyolog olarak atandı. 1905 yılında Gülhane'ye yardımcı öğretmen, 1907'de Askeri Tıbbiye'ye cerrahi hocası oldu. Meşrutiyet'in ilanından sonra yapılan seçimlerde Sinop'tan milletvekili seçilerek Meclis'e girdi. 1908 yılında Birinci İcra Vekilleri Heyeti'nde Maarif Vekili'ydi.
1920 yılında Sovyetler Birliği'yle dostluk ve yardım antlaşması yapmak üzere Moskova'ya gönderilen heyete delege olarak katıldı. Cumhuriyet'in ilanına kadar bütün hükümetlerde Sıhhiye Vekili olarak görev aldı. Lozan Konferansı'na ikinci delege olarak katıldı. İkinci dönemde yeniden Sinop milletvekili olarak Meclis'te yer aldı. 14 cilt tutan Türk Tarihi'ni bu sıralarda yazdı. 1926 yılında Sinop'ta bir kütüphane kurarak, gelir kaynaklarıyla birlikte eğitime vakfetti. 1942 yılında İstanbul'da vefat etti.
