Hellenistik Dönem Felsefesi Epikurosçular Stoacılar Septikler

İlkçağ Felsefe Tarihi 4

Ahmet Arslan

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
“Epikurosçular, mutlu olmamız için boş inançlarımızdan kurtulmamız, hayatımızı zehir eden temelsiz korkularımızı bir yana bırakmamız gerektiği düşüncesindeydi. Onlara göre bu boş inanç veya temelsiz korkuların başında ise iki şey gelmektedir: Ölümden sonra yaşayacağımız ve tanrıların dünyayla, bu arada özel olarak bizimle yakından ama esas olarak olumsuz bir yönde ilgilendikleri düşünceleri. Stoacılar ise bunun tam tersi bir anlayışa sahiptir: Onlar ‘mutluluğumuz için bu dünyanın her şeyi bilen, her şeyi planlayan bilge ve akıllı bir varlığın elinden çıktığı, gerek bütününde gerekse parçalarında uyumlu ve mükemmel olduğu, hatta mümkün olan en mükemmel bir dünya olduğu’ görüşüne sahip olmamız gerektiğini düşünmektedirler.”
Sayfa 276Kitabı okudu
DOĞA, DOĞAYA UYGUNLUK VE DOĞAYA UYGUN HAYAT
Onlar [Stoacılar] doğanın hayvanlarla bitkiler arasında asli bir ayrım yapmadığını, çünkü onun bitkilerin de hayatını yönlendirdi­ ğini söylerler. Ancak bizdeki bazı süreçlerde olduğu gibi bu, içgüdü ve duyuma dayanmayan bir yönlendirmedir. Hayvanlar söz konusu olduğunda buna içgüdü eklenir ve hayvanlar bu yetiyi kullana­rak kendileri için uygun olan yiyeceklerini elde ederler. Böylece Sto­acılar Doğa'nın kuralının [hayvanlarda] içgüdünün gösterdiği yön­ de gitmek olduğunu söylerler. Akıllı varlıklara daha üstün bir ön­derlik için akıl verilmiş olduğundan ötürü insanlarla ilgili olarak doğaya uygun yaşamak, haklı olarak akla uygun yaşamaktır. Çün­kü onlarda akıl içgüdüyü yönlendirmek üzere ona eklenmiştir.
Sayfa 382 - İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARIKitabı okudu
Reklam
“Stoacılar da Epikurosçular gibi materyalisttir. Ancak onların madde anlayışı Epikurosçuların madde anlayışından çok farklıdır. Bu sadece onların maddeyi Epikurosçular gibi sonsuza kadar bölünemez olan atomlar olarak ele almamalarından, tersine onun sonsuza kadar bölünebilir olduğunu kabul etmelerinden ileri gelen bir farklılık değildir; Maddeyi özü itibariyle aktif, dinamik bir şey olarak görmelerinden, onun esas özelliği olarak, Epikurosçular gibi büyüklüğü veya yayılımı değil, kuvveti, gücü, enerjiyi ön plana almalarından ileri gelen bir farklılıktır.”
Sayfa 298Kitabı okudu
İzlenim, henüz bir kanı veya inanç değildir;
Çünkü bu özelliğiyle sadece öznenin sahip olduğu veya maruz kaldığı bir dış etki veya etkilenmeden ibarettir. Öznede o vardır, bir olgu olarak var­dır veya sadece bu şekilde vardır. Onun bir kanıya (opinion) veya inanca (belief) dönüşmesi için, öznenin ona göstereceği tepkiye (im­ pulse, reaction) ihtiyaç vardır. Bu tepki, öznenin bu izlenimi kabul et­ mesi veya reddetmesi yönünde bir tepki olacaktır. Stoacılar, bu arada Zenon bu tepkiyi, olumlu olduğu takdirde, 'onama, onaylama' (tas­dik, assent), olumsuz olduğu takdirde 'reddetme, inkar etme' olarak adlandırmaktadırlar. Böylece esas olarak öznenin duyu organının ba­sit bir etkilenmesinden başka bir şey olmayan izlenim, ancak onun bu tepkisini veya onamasını aldıktan sonra bir kanıya veya inanca dönüşecektir.
Sayfa 258 - İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARIKitabı okudu
Ahlaki eylemde Kişi iyi niyet değil de Kuralları öncellerse gerçekte ne olur ?
Kant, ahlaki bir eylemi ahlaki bir eylem yapan şeyin, bu eylemi gerçekleştirmede öznenin kendisinden hareket ettiği 'iyi ni­yet' olduğunu ve sonuçları ne olursa olsun iyi niyete dayanan bir eyle­min iyi bir eylem olduğunu savunur. Kant için, 'ödeve uygun eylem', dış görünüşü bakımından ödeve uygun görünen, ama aslında öyle olmayan eylem­dir. Kant'ın bu konuda verdiği örneği belirtirsek, akıllı bir bakkal ken­disinden alışverişe gelen bir çocuğu kandırmanın iyi ününe zarar vere­ceğini hesaplayabilir ve bundan dolayı ödeve uygun görünen bir dav­ranışta bulunarak çocukları kandırmayabilir. Ama bu, onun bu davra­nışın gerçekte ahlaki bir davranış olmadığını, çünkü ödevden kaynak­lanmadığını, sadece ödeve uygun görünen bir eylem olduğunu göste­rir.
Sayfa 407 - İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARIKitabı okudu
Reklam
100 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.