Herkes tarafından paylaşılan bir yanılsama gerçekliğe dönüşür. Bu toplu fantezi tatminlerin en eski dinidir. Toplumun ileriye doğru gelişmesiyle birlikte fanteziler giderek daha karmaşık ve giderek daha rasyonel bir hale gelirler. Dinin kendisi de daha fazla farklılaşırken bunun yanı sıra toplu fantezileri ifade eden şiir, sanat ve felsefe ortaya çıkar.