İşgal İstanbul'unda Tehcir Yargılamaları

Ferudun Ata
Sorgulaması yapılan eski görevliler, işgal kuvvetlerinin bu konudaki baskılarını ve sonuçta suçları ispat edilirse belki de idam edilebileceklerini bilmelerine rağmen yine de Ermenilerin sevkinin bir ihtiyaç üzerine yapıldığı gerçeğini söylemekten çekinmemişlerdir. Sadece işgal kuvvetlerinin değil, mevcut hükümet ve particilik zihniyetiyle hareket edenler ve onların taraftarı basının, eski idare dönemindeki sorumluların şiddetle cezalandırılması talebinde bulundukları bir sırada verilen bu cevaplar, alınan kararın doğruluğunun ispatı ve kendilerine olan güvenin eseri olarak değerlendirilmelidir.
İstanbul Hükümeti Tutumu
Adliye Naİri Sıtkı Bey "yüz bin İslam'ı öldüren ermenilere birşey yapılacak mı?" Şeklindeki soruya: "Cevap vermektense ,Divanı Harb Kanununu incelemenizi tavsiye ederim. " Diyerek Divanı Harb Mahkemelerinin sadece Ermenilerin tehcirimden sorumlu olanları yargılamak için "özel" olarak kurulduğu mesajini vermiştir.* Tasviri Efkar 20mart1335 nr.2686
Sayfa 71
Reklam
Ermeni meselesi ve Tevfik Paşa Hukumeti
Netice itibariyle Tevfik Paşa Hukumeti, Ermenilere karşı işlediği iddia olunan "suçları" araştırmak üzere bir komisyon kurmaya karar vermiştir. kurulacak komisyona gayrimüslim görevliler de dahil edilerek itilaf devletlerine yaranma amacı güdülmüştür konu ile ilgili tartışma bakanlar kurulu'nun 21 Kasım 1918 tarihindeki toplantısında ele alınmıştır dahiliye nazırı Ahmet Arif bey eski hükümet zamanında suistimali olanlar hakkında adli takibat yapılmasını ve "etkili bir ders" verilerek hukuki işlem iyi bilen birini görevlendirilmesi fikrini ileri sürülmüştür.
Sayfa 64
Kaymakam Kemal Bey'in Savunmasi
557 numaralı dipnot. "Kemal Bey'in savunması kendi tarafından değil o anda Bekir Ağa Bölüğünde tutuklu bulunanlar tarafından hazırlandığı anlaşılmaktadır. Halil Menteşe anılarında; "zavallıyı bir odaya tıkmışlar aleyhinde yazan gazeteleri hücresine doldurmuşlar. Son duruşmasından evvel 'aman bana bir savunma yazı verin' diye yalvarmaya başladı. bir savunma yazıp verdim mahkemede okumuş gelince beni buldu boynuma sarıldı. Beyim Allah razı olsun savunmamı yaptın sesimi milletime duyurdum tarihe naklettim, artık asılsam de gam yemem mahkeme başkanını da ağlattim demişti diye yazmaktadır. Hüseyin Cahit Yalçın ise savunmayı İsmail Müştak Bey'in yazdığını belirtmektedir.
Sayfa 166
Resim