İslam Hukuku
Ekrem Buğra EkinciQuotes
Kocanın, karısına "istediğin yere git!" demesi kinayedir. Bu söz, boşanma niyetiyle söylemişse, boşanma gerçekleşir ; değilse gerçekleşmez.
Sayfa 167Kitabı okudu
Eski Şeriatler
Üçüncü bir kavle göre, eski şeriatlerin hükümlerinden, Kur'an ve sünnette haber verilip neshi sâbit bulunmayanlar, Hazret-i Muhammed'in şeriati hâline gelir. Hanefilerden Ebû Mensur, Kâdi Ebû Zeyd, Serahsî ve Pezdevî ile müteahhirîn ulemâsının tamamı böyle düşünmektedir. Hanefî mezhebindeki muhtar kavil de budur. Hazret-i
Sayfa 153Kitabı okudu
İstihsan üç mezhebde de delil olup; Şâfi'î mezhebinde değildir. Hatta İmam Şafi'î bunu reddetmek için İslâm hukuk metodolojisine dair yazmış olduğu Risâle adlı kitabında uzun bir bahis kaleme almıştır. Buna rağmen, bilhassa sonraki Şafi'î hukukçularının istihsana çokça müracaat etmişlerdir. Bu da İmam Şâfi'î'nin keyfi maksadlarla yapılan ve istihsana benzeyen tatbikata muhalif olduğunu göstermektedir. İslâm hukukçuları, bilhassa Hanefiler istihsanı neredeyse kıyastan daha çok kullanmışlar ve buna doğrudan istihsan adını vermekten kaçınarak, yerine göre, "örf yoluyla istihsan", "zarûret yoluyla istihsan" veya "maslahat yoluyla istihsan" demeyi tercih etmişlerdir. Bu sebepledir ki, örf, maslahat, zarűret, sedd-i zerâyi', umumî belvå gibi deliller, Hanefî mezhebinde müstakil delil olmaktan ziyade, istihsan serlevhası altında hükümlere esas teşkil eder.
Sayfa 129Kitabı okudu
Tefsir Yapanın Bilmesi Gereken İlimler
Kur'an-ı kerîmin mânâsını anlayabilmek için sarf, iştikak, nahv, kitâbet, iştikak-ı kebir, lügat, metn-i lügat, belâgat (beyân, meânî, bedî'), inşa' ve haber gibi on iki âlet ilmini ve ayrıca usûl-i tefsîr, mantık gibi ilimleri iyi bilmekle beraber, âyetlerin ibâre, işâret, delâlet, tazammun, iltizâm ve iktizâ cihetinden mânâlarını (tefsîr metodlarını); esbâb-ı nüzûlü (yani her âyetin ne zaman, ne sebep-ve kimler için nazil olduğunu); âyetlerin hangi hadislerle ve nasıl izah edildiğini; nâsih ve mensûhu (yani geçici hükümleri); cerh ve ta'dîli (yani rivayet ehlinin hâlini) iyi bilmek; ilm-i kalbde mütehassis olmak lazımdır. Bu ilimlere málik olmayan kimsenin, tefsîr yapması câiz değildir. Yaparsa, kendi görüşü ile yapmış olur ki, hadis-i şerîf ile men edilmiştir.24
Sayfa 93 - 24)Taşköprüzáde, 412-413; Sava Paşa, 1/77; Bilmen, Tefsir Tarihi, 1/123-140. Bu hususta etraflı malumat için bkz. Suat Yıldırım: Peygamberimizin Kur'anı Tefsiri, İst. 1983.öKitabı okudu
İmam Nikahı!
İslâm hukukunda hükümlerin dinî mahiyetinin bulunması, akidlerin dinî olması, bunların sıhhati için mutlaka din adamlarının huzurunda yapılacağı mânâsına gelmemelidir. Evet, İslâm hukukunda nikâh akdi, dinî bir akiddir. Ancak Hristiyanlıkta olduğu gibi, bunun bir din adamı huzurunda yapılması, sıhhati için lâzım değildir. Buna imam nikâhı adının verilmesi daha ziyade Anadolu'ya mahsus fiilî bir vaziyettir. Tatbikatta halk, ehemmiyetine binâen nikâh akdinde, nikâhın ahkâmını en iyi bildiğini düşündüğü imamların bulunmasını tercih etmiştir. Bilahare de (Selçuklulardan itibaren) nikâhlardan haberdar olmayı isteyen devlet, imamları bu iş ile vazifelendirmiştir. Bu, nikâhın şartı değildir. Hükümetin aradığı bir isbat ve emniyet şartıdır. Binaenaleyh imam olmayan birisinin kıydığı nikâh sahih olduğu gibi, hiç kimse kıymaksızın, tarafların iki şâhid huzurunda birbirine uygun irade beyanları ile de nikâh akdi kurulur; ancak iş mahkemeye düştüğünde, kâdılar bu dâvâya bakmaz. İmamlar, devlet memuru olmayıp; câmi vakıflarının mütevellisi tarafından tayin edilen ve maaşlarını vakıf gelirlerinden alan hususî vazifelilerdir. İslâm hukuku, Hristiyan Kanonik hukukta olduğu gibi, bir ruhban sınıfı kabul etmiş değildir. İslâm hukuku hükümlerindeki dinîlik, tasarruflara bağlanan hükümler ve bunların âhiretle alakası cihetindendir ki bu da daha ziyade ferdî mahiyettedir.
Sayfa 49Kitabı okudu