Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında batıda gelişerek İslam dünyasını etkisi altına alan ilmi ve fikri inkar cereyanlarına karşılık, İslam dünyasının çeşitli yerlerinde ulemanın bir kıpırdanışını görmekteyiz.
İslam uleması, batıdan gelen felsefe akımlarının tesiri ile bir takım fikir ve cereyanları ber-taraf etmek üzere, özellikle islami akidede bir takım yeniliklerin şart olduğu kanaati ile yeni kelam denemelerine girişmişlerdir.
İşte bu bağlamda, en çok dikkat çeken, Yeni ilm-, kelam akımı içerisinde eserleri ile öne çıkan bir kaç şahsiyetten biri de Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi Efendi'dir. Bir çok eseri, günümüz latin harfleriyle ilim ve fikir hayatına kazandırılmış olan bu müstesna şahsiyetin kelam ilmi ile doğrudan alakalı olan Üss-i İslam adlı bu eseri çok sistematik olmasa bile, yaşadığı devirde bir müslüman mütefekkirin karşılaştığı problemleri yansıtması açısından önemlidir.
