İslam'ın günümüzde olan durumunu değerlendiren Nurettin Topçu, İslam sorunlarını tespit etmeye çalışmıştır. bu sorunlarla ilgili olarak da çözüm önerileri geliştiren Topçu, Kuran'ın felsefesinin yapılması gerektiğini ifade etmiştir. İslam'ın sorunlarının çözümünde tasavvufa kilit bir rol veren Topçu, Kuran felsefesini Mevlana'nın Mesnevi'sinde bulunduğunu ve Mesnevi ile ilgili çalışmaların yapılması gerektiği üzerine durmuştur. Yunus Emre ve Mevlana'nın anlaşılmasının üzerinde de durmuştur. İslam toplumlarının sorunlarının kaynağında dini değil din adamlarını/alimlerini gören Topçu, dini uygulamaların çok fazla önemsendiğini ancak dinin özü olan ahlakın aynı önemi görmediğinden yakınmaktadır.