Kadının Işığı

Kırık kalplere tutkun olanlar lütfen başka adrese başvursunlar...Romain Gary


İki enkazdan bir yeni oluşur mu? İki enkaz binayı örnek alalım bunların molozlarından sağlam kalan taşlarla ne kadar yeni bir ev oluşturabiliriz? Yoksa bu enkazları tamamen kaldırıp yeni bir umut yeni bir çabayla yeni bir bina mı yapmak gerekir?..El ele verirsek bu zorluk aşılabilir mi? Örneği göze alarak ve yine aynı şekilde iki yaralı insan arasında da yeni bir aşk yeni bir ilişki yeni bir hayat olabilir mi?

Yaşamak ve görmek lazım sanırım...

Romain Gary, dünya savaşı görmüş “büyük hayatlar” yaşamış ve 20.yüzyıla damgasını vurmuş yazarlar kuşağından. Aynı zamanda yönetmen, senarist, savaş pilotu, diplomat. 1956 yılında, Cennetin Kökleri romanıyla Goncourt Ödülü’nü almış. 1975 yılında aynı ödülü bu kez Emile Ajar takma adıyla yazdığı Onca Yoksulluk Varken romanıyla kazanmış. Böylece, bir yazara sadece bir kez verilen Goncourt Ödülü’nü iki kez kazanan tek Fransız yazar olmayı başarıp akademiye bir selam çakmış...
Kadının Işığı, ölüme “dişilikle” soylu bir meydan okumanın romanı ve güzel bir kurguyla öncelik sonralik kaygısı gütmeden rahat yazılmış ve söylenen her cümle makale yazılabilecek kadar derin anlamlara sahip ve kesinlikle altını çizmeden üzerine düşünmeden geçemiyorsunuz.İlginç olan şudur ki Romain Gary'nın hicbir kitabı birbirine benzemez her kitabı farklı bir haz sunar.

Bu kitaba inceleme yazmak aslında üç ana karakteri ayrı ayrı analiz etmek demek çünkü herbiri mutsuz depresif ve acılı ama hayattan kopmamış yeni arayışlarda yoldaş bir nefes aramaktalar.

Karakterleri anlatalım biraz...ama spoiler falan olmaz...sanırım...herhalde...:))


Michael, uzun yıllardır tutkulu bir ilişki yaşadığı eşinden uzaklaşmıştır.Çünkü eşi Yannik tedavisi olmayan bir hastalığın pençesindedir(hemen kızmayalım hastalık nedeniyle uzaklaştı zannedip)çünkü Yannik istiyor bu uzaklaşmayı ama neden mi? çünkü kocası Michael'in kendisini bu halde görmesini ve son aylarına tanık olmasını; ışığının söndüğünü görmesini, dişiliğini yitirdiğini bilmesini istememektedir. Yannik'ın bu fikri tüm kadınlara tuhaf gelebilir...( ne demek ben ölüm döşeğindeyken kocam beni yalnız bırakıp 6 aylığına şehir dışına gitsin onun yerine go to hell hani nikahta verilen hastalıkta sağlıkta sözü???)ve üstüne üstlük bir de kocası Michael'a başka kadınların ışığında mutlu olmasını ve böylece kendi hatıratını da yaşatmasını dileyerek vasiyette bulunuyor. Saygı duymaktan başka yapılacak bir şey yok!

Lidya Towarski, kırklı yaşlarının ortalarında acılı bir anne ve mutsuz bir kadındır. Kocasının yaptığı bir trafik kazasında hem kızını hem de kocasını kaybetmiştir,aslında kocası hayattadır, ancak artık anlaşılır kelimelerle konuşup kendini ifade edememektedir.Kazadan sonra kocasına kayınvalidesi bakmakta Lidya bu kaza ve kızının kaybından sonra ucsuz bucaksız bir sorgulamaya girer şöyle ki gerçekte kocasını sevip sevmedigine onu terk etmeye kazadan önce mi sonra mı karar verdiğine hiç bir zaman emin olamamaktadır ve bu belirsizlik her daim beynini tırmalamaktadır.

Ve...
Senyor Galba, kitabın en renkli aynı zamanda en şaşırtıcı kahramanıdır, hayatını köpek egitmenligi yaparak iki köpek ve bir maymunla hazırladığı gösteriyi sahneleyerek kazanmaktadır. Galba da yaralı bir adam ve tarzından dolayı hiç beklemeyeceginiz kitaptaki en felsefik cümlelerin babası ve "çok kadın, hiç kadındır" mottosu esinini O'ndan almıştır, bu arada geçmişte tapındığı bir kadın tarafından terk edilmiş ve belki de bundan sonra gönül işlerinden uzak durup kadınlara olan tüm sevgisini ve bağlılığını da köpeklerinden birine vermiş ve tek endişesi köpeginden önce ölmek(köpeği onsuz ne yapar endişesi)

Romain Gary’nin kahramanları büyük trajedilerin kahramanları gibi yaşıyorlar, hissediyorlar, konuşuyorlar. Hayatlarına apansız giren ölüm, ölüm korkusu ve uzayan ölüm halleriyle başetme yolları ve üslupları 180 sayfalık bu kitabı bir şahesere dönüştürüyor.

Romain Gary'nin tıpkı diğer sanatçıların eserlerinde olduğu gibi özel hayatının eserlerine yansıyıp yansımadığına en iyi cevabı kendisi verebilirdi 1979 yılının sonunda soğuk bir günde başına bir el silah sıkarak intihar etmeseydi... İntiharının sebebi içinde çeşitli söylentiler çıkmış o dönem ve benim de gerçekten şaşırdığım bir olay var şöyle anlatayım;

Romain Gary ile Amerikalı oyuncu Jean Seberg 1962-1970 yıları arasında evli kalmışlar.Fakat Seberg, bir süre sonra Carlos Fuentes’e(benim bu kitapta hemen bir önce okuduğum Terra Nostra'yı yazan ödüllü yazar) âşık olur ki Gary ile evliliklerinin sonunu getiren de bu ilişkidir. Solcu Kara Panterler adıyla kurulan zencilerin dayanışma örgütüne destek vermesi ve bu nedenle FBI’ın sürekli takibinde olması Seberg’i yıpratır ve
8 Eylül 1979’da Paris’in dışında bir yerde arabasında ölü bulunur.Cinayet mi intihar mı belli değil ama FBI 'in parmağı olduğu düşünülüyor...

Gary ise tüm bu olup bitenlere ancak üç ay dayanabilmiş ardından bıraktığı mektubunda (20. yüzyılın en büyük edebiyat skandalıdır) Dünya Emile Ajar’ın kendisi yani Romain Gary olduğunu intihar notuyla öğrenmiş oldu ve not şöyle: "En sonunda kendimi bütünüyle dile getirdim. Çok eğlendim, teşekkür ederim. Hoşça kalın.”

Yitirdiği şeylerin yorgunluğunda mutsuzdu bir adam. Işık arıyordu. Bir dost, bir yoldaş, bir can, bir kadın.. Savaşmaya değer diyordu hâlâ yaşıyorsam, ışığa kutsaliyet atfetmeden ışıkla olmak.. nefes bunun için kıymetli.. düşlerle diyalogların içiçe girdiği bir tür şiir bir tür öykü veya roman.. sanatçının tuvalinde bulmak belki ışığı, belki de karanlığı.. doğdukları yer tam olarak neresi? Sıkılı yumruklar ile düşler kurduran yazar "çok eğlendim, çok teşekkür ederim" Olimpos dağlarından bir tutam ışık getiren Prometyus'un hatırası hâlâ diri yüreğimizde. Kadının ışığından neyi anladığımız ve neyi bulduğumuz? Sanatını kutsamayan her sanatçı gibi kıymetli Gary. Işıkla.. sonsuzlukta.. sevgide.. kalın.. vesselam..
https://youtu.be/e7sK5OiJHHQ
https://youtu.be/zOvsyamoEDg