Kitapta geçen ifadeyle, Karamazov aile tablosunda özellikle Rus toplumu başta olmak üzere toplumların ortak unsurları belirip kayboluyor. Gerçekten de, aile ve çevresi anlatılırken uğranan durak ve sorgular hissettiriyor bunu.
Son ciltte, babasını öldürmekle suçlanıp tutuklanan büyük oğul Mitya'nın mahkeme süreci ayrıntılı olarak anlatılıyor. Olaylar, bu kez baş karakter Alyoşa merkezinden çıkarılıp, diğer karakterler üzerinden detaylı veriliyor. Sapaklarda bahsedilen; 14 yaşındaki Kolya ile Alyoşa arasındaki sistem sorguları, İvan ile bilincindeki şeytanın tartışmaları ve (o sıralarda moda olan) nihilist genç kız Liza'nın analizleri güzeldi. Avrupa'dan derin etkilenen (bizim gibi!) Rusya için, rüzgar gibi dörtnala giden troyka benzetmesi de. Mahkeme sürecindeki tanıklar, jüri ifadeleri ve avukatların savunmalarını okuyunca günümüz Amerikan dizilerini seyrediyor izlenimi ediniyorsunuz adeta.
Kitabın sonunda avukatların kapanış konuşmaları eserin tümündeki olayları özetlese de, kurgunun bütünlüğü, akıcı dil, yarattığı sorgular ve bitince oluşan tortusuyla Karamazov; geçilemeyen yazarın son kitabı olması doğrultusunda bir o kadar da özenli. #tolstoy 'un da tüm eleştirisine rağmen son anında yanında bulundurduğu #dostoyevski eseri. #insancıklar ile başlayıp #yeraltındannotlar #ölülerevindenanılar ile yükselişe geçen ve nihayetinde #suçveceza ile tavan yapan bireysel psikolojik kurgunun ikinci tepe noktası: İhmal etmeyin...
