“21 Mart, Newroz, yılın ve baharın ilk günü. Çöllerin efendisi, Kudüs’ün kralı, İran’ın beşinci imparatoru, Arap Dehak, sarayının penceresinden Ninova düzlüğüne bakıyordu.”
Demirci Kawa ile zalim kral Dehak efsanesi Kürt halkının kurucu efsanesidir. Bu efsane dünyanın en eski bayramı olan ve bütün Kürtler tarafından kutlanan Newroz ile ilintilidir.
Omuzlarından iki yılan çıkan kral Dehak, her sabah canavarlarını insan beyniyle beslemek için iki genç insanı kurban ediyordu. Efsane, hekim kılığına girmiş üç cesur adamın, iki kurbandan birini, koyun beyniyle değiştirerek kurtardığını anlatır. Kurtulanlar dağlara kaçar ve o binlerce kaçaktan Kürt halkı meydana gelir. Dehak’ın saltanatının son yıllarında, on altı oğlu kurban edilen Kawa adında bir demirci, geriye kalan son oğlu kurban edilmek üzere kaçırıldığında isyan eder…
Bu efsanede, yazar “Buz kesmiş sözcükler ülkesi” adını verdiği bölümlerde, Kürdistan’ın yakın tarihine göndermede bulunur. Kürt dilinin yasaklandığı, inkar edildiği, insanların ağızlarında donup kaldığı ülkeyi anlatır. Demirci Kawa ile zalim kralın öyküsü asırlardır, dünyanın, şehirlerin ve iktidarın uzağındaki Kürtlerin tarihinde varlığını sürdürmektedir.
