Aydınlanma eleştirel ve özgürlükçü olacak yerde aklın, bilimin kapitalist araçsal denetimine bağımlı hale gelmiştir. Pragmatizm rasyonaliteyi esir almıştır. Bürokrasi, teknoloji ve ideoloji insanı sınırlandırarak tüketici, pasif bir kitle yaratmıştır.