"Tethiş, cebir ve şiddet olmadan bir proleterya diktatörlüğü düşünülemez."
Bu söz Lenin'indir. Bolşevik ihtilalinden çok önce söylenmiş olan bu tek cümleye komünizm denilen iptidaî sistemin ruhuna ait bir formül diye bakmak mümkündür. Filhakika yirminci yüzyılın birinci yarısını dolduran komünist vahşetlerinin sırrı, sanki bu tek cümlede gizli gibidir.