Kölelik Dönemeci çok uzun zamana yayılan bir okuma oldu benim için. Her şeyden önce kitabın tarihi olaylardan yola çıkarak başlaması özenli bir okuma gerektirdi. Sonda söyleyeceğimi başta söylemem gerekirse; kitap son derece doyurucu bir okuma ziyafeti sunuyor okura.
Baba tarafından Çerkes olan Bilbaşar, bu kitabında Çerkes atalarının 18.yy 'daki yaşayışını siyasi ve kültürel tüm yönleriyle nakış işler gibi işlemiş. Bir yandan Osmanlı Soğucak da bir kale inşa ederek Çerkesleri buraya yerleştirip müslümanlaştımaya (namaza teşvik, sünnet vb) çalışırken, diğer yandan Ruslar kendi hegemonyaları altına almaya çalışmaktadır. Hanlar arasındaki sürtüşmeler de işin içine girince siyasi ortam iyice karışmaktadır. Tüm siyasi oyunların içinde halk törelerine bağlı bir şekilde hayatını sürdürmektedir. Geçim kaynağı köle ticareti ve yağmacılık olan, üretimden uzak, değiş tokuş ticareti yapan halk beylerine son derece bağlıdır.
Köle üretimi için düzenlenen tokma şenlikleri, kız alıp verme gelenekleri, canboyluk yâni kuma getirme olayları, tanrı inançları ile bir kültüre dair pek çok ilginç örneği sunan eser, yazımında kullanılan dil ile de okuru, koltuğundan alıp olayların yaşandığı yere götürüyor resmen.
Satanya ile Şefsi'nin, Sine ile Şardan 'ın imkansız aşkları, bey kızının bile köle olabileceği gerçeği, yüzyıllardır süregelen kadının hiçe sayılması bir şamar gibi çarpıyor okurun yüzüne.
Hakkında anlatacak çok şey olan bu kitap da iyi ki okudum dediklerim arasında yerini aldı.
