Konu-m-lar

Ali Akay
Fabrika üzerine kurulu düzen yerini yavaş yavaş başka bir dünyaya bırakmaktadır. Üçüncü sektör (hizmet) insanların üretim şekline hakim olmakta ve buna göre "üçüncü sektör yaşam biçimi" oluşmaktadır (belli bir giyim tarzı, belli yerlerde gezmek, belli yerlerden alış-veriş yapmak, belli bir tip araba kullanmak yaygınlaşmıştır). Refah Devletinin bolluk yıllarında, Marcuse'nin deyimi ile insanlar "tekboyutlaşmaktaydılar". Sınıflar arası farklılık, dış görünümde, giyimde, kullanılan markalarda, artık azalmakta, herkes aynı bir görünüm kazanmaktadır. Fakat Refah Devletinin oluşmasında, bu ülkelere gelip çalışan ve bolluğun oluşmasına katkıda bulunan "yabancı göçmenlerin" yerini unutmamak gereklidir: Burjuvazi iktidarı kendi. ülkelerinin refahını, dışa açılarak, dışarıyı içeriye getirerek (Kolonicilik zihniyetinde ülkenin içi dışarıya açılmaktadır, halbuki yeni -kolonicilik olarak nitelendirilen Refah Devleti seneleri, dışarısının içeriye getirilip, içeride dışlanması zihniyetidir. Yabancı işçiler .artık içerisinin dışarısı olmuşlardır) korumuştur.
Bu çalışma şartları içinde kadınlar klasik çekirdek aile biçimi ilişkilerinin dışına çıkmaktadırlar. Eskiden kadın kocası ile olan ilişkisinde, ondan "korkuyor", onu sayıyor, kocası da onu "koruyor", aile için çalışıp para kazanıyordu. Bugün bu şema artık işleyememektedir. Çünkü kadınlar korunan ve dışlanan, adam yerine konulmayan varlıklar olmadıklarını haykırmışlar ve bir başkaldırı odağı haline gelmişlerdir. Erkek-kadın ilişkileri denge unsurunun dışına çikmış ve kadının kendi özerkliği ve erkeğin kendi özerkliği olarak iki ayrı türden bir uyum içine oturmuş ve süreklilik yerini değişkenliğe bırakmıştır. Klasik aile biçiminde koca ile karısı arasında imzalanan bir sözleşme gereği, birbirleri ile devamlı sevgi ve saygı mekanizmaları, burjuvazinin adetleri ile mutsuz aile şekillerine dönüşmekteydi. Klasik kocalar, aşıklar bunlar arasındaki vodviller gözler önüne serilmekteydi. Bu- · gün, bu tip vodviller artık komikliğini yitirmektedir. Çünkü kimse kimseden bir şeyi saklamamaktadır. Evlilik mekanizması yerini beraber yaşamaya bıraktığı gibi, beraber yaşama ise yerini yalnız yaşamaya bırakmağa başlamaktadır.