Konstantiniye 1453
Konstantinopolis’in veya İslam uygarlığı genelinde kullanılan ismiyle Kostantiniye’nin 1453’te Osmanlı sultanı II. Mehmed tarafından fethedilmesi tarihte önemli bir dönüm noktası, bir kırılma anıdır.
Geç ortaçağ dünyasında bir taraf için “fetih”, diğer taraf için ise “düşüş” olarak algılanan bu belirleyici hadise, hem kişisel hem de kolektif süreçlerde radikal değişimlere zemin hazırlamıştır.
Genç sultan II. Mehmed, tarihe “Fatih” unvanıyla geçip, iktidarının tüm dengelerini değiştirmesini sağlayacak bir güç elde ederken, bin yıllık Bizans İmparatorluğu, son imparatoru ile beraber yok olmuştur.
Günümüzün en önde gelen Bizans tarihçilerinden Michael Angold, söz konusu radikal değişimlerin aslında fetihten önceye de uzanan izlerini sürerken, Bizans İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla doğan boşluğun çeşitli aktörler tarafından nasıl doldurulduğunu irdeliyor.
Bizans’ın klasik antikçağ koruyuculuğu Batı’ya geçerken, emperyal kaderi Osmanlıların devraldığını anlatan Angold, Bizans’ın siyasal ideolojisini yeniden biçimlendirmenin de Ruslara kaldığını vurguluyor.
Angold, Kostantiniye 1453. Fetih/Düşüş’te, bu olayın tarihsel öneminin, yeni gerçeklere uygun kimliklerin ve ideolojilerin yaratılması gibi karmaşık bir sürecin ana referans noktası olmasından kaynaklandığını, Yunan, Batı, Rus ve Osmanlı metinlerine yansımış algıları da çözümleyerek gösteriyor.
Michael Angold, Edinburgh Üniversitesi’nde Bizans Tarihi kürsüsü emeritus profesörüdür. Yayımlanmış bazı kitapları: A Byzantine Government in Exile: Government and Society under the Laskarids of Nicaea, 1204-1261 (1974); The Byzantine Empire, 1025-1204: a Political History (1985/1997); Church and Society in Byzantium under the Comneni, 1081-1261 (1995); The Fourth Crusade: Event and Context (2003).
