Kozmos - Evrenin ve Yaşamın Sırları Carl Sagan

Ünlü Astrobiyolog, gökbilimci ve popüler bilim yazarı olan Dr. Carl Sagan’ın Kozmos kitabı, ABD’ de 1980 yılında basılmış olup, 1998 yılında Türkçe’ ye çevrilmiştir. Kitap, Altın Kitaplar yayınevi tarafından günümüze kadar 14 baskı yaparak oldukça ilgi görmüştür. Yayımlandığı dönemde de çok satanlar listesine girmeyi başarmıştır. Kozmos evrenin ve yaşamın sırlarına olan merakımızı büyük ölçüde gidermekte, okuyucunun astronomiye olan ilgisini arttırmaktadır. Dr. Carl Sagan hayatı boyunca insanların evreni keşfetme ve öğrenme meraklarını giderme misyonunu üstlenmiş, bu çalışmalarından ötürü Olağanüstü Bilimsel Başarı ve Bilimi Halka Ulaştırma ödülüne layık görülmüştür. Kitap, Carl Sagan’ ın Kozmos Belgeseli’nin kitabıdır, belgeselin amacına ulaşması için tamamlayıcı bir rol üstlenmiştir. Belgesel on üç bölümden, kitapta buna paralel olarak on üç bölümden oluşuyor. Bitirdiğim her bölümden sonra, belgeselden karşılık gelen bölümü izlemem, hem okuduklarımı daha iyi kavramamı, hem de kitaptan daha fazla keyif almamı sağladı. Kitap belirli bir düzende konuları ele almıyor. Sagan kendini okuyucunun yerine koyarak, yaratıcı ve keyifli anlatımıyla benim ve birçok okuyucunun zihnini meşgul eden soruların bir çoğunu kitabında işlemiş. Bilimsel bir kitap olması nedeni ile kitapta verilen bazı bilgiler, bilimin devamlı ilerlemesinden ötürü, günümüz şartlarında geçerliliğini yitirmiştir. Örnek vermem gerekirse kitapta Voyager 2 uzay aracının Satürn gezegenine yeni ulaştığına değiniliyor, günümüzde Voyager 2 sırasıyla Uranüs, Neptün ve Plüton gezegenlerine ulaşmış, yeni bilgi ve resimleri bize iletmiş ve yolculuğuna derin uzay’ da devam etmektedir.

Sagan kitabının Birinci bölümünde: Kozmos’ un sonsuzluğundan, verdiği örnekler ile dünyada kullandığımız uzunluk ölçülerinin Kozmos’ ta ne kadar anlamsız kalmasından bahsederek kitaba giriş yapıyor.

İkinci bölümde: Gezegenimizde yaşamın başlangıcından, karmaşık organizmalara evrilmesi ve günümüze gelişinden. Darwin, Evrim teorisi, doğal seçilim ve mutasyondan. Bu teoriyi destekleyen kanıtlardan. Laboratuvar ortamında karmaşık organik molekül elde edilmesi deneyinden.

Üçüncü bölümde: İnsanların ilk kez dünyayı, uzayı ve yıldızları anlama çabalarından. Astronomi ve Astroloji arasındaki farktan. Kopernik, Newton ve Kepler’in keşif ve yasalarından.

Dördüncü bölümde: Kuyruklu yıldızlar, yörüngeleri, kuyrukluyıldız ve meteorların, geçmiş ve günümüzde dünya ve güneş sistemi üzerinde ki etkilerinden. Dış Güneş Sistemi Kuyrukluyıldız bölgesinden. Ayrıca Güneş sistemimizde ki gezegenlerden.

Beşinci bölümde: Dünya dışında hayatın, Mars gezegeninden başlayarak keşfine dair çalışmalardan. Mars’ a gönderilen uzay araçları ve Mars gezegeninin detaylı incelemesinden. Mars’ta yapılan deneylerden.

Altıncı bölümde: Astronomi alanındaki keşif ve icatlardan, bu keşiflerin, kaşifler ve içinde bulundukları toplumların üzerindeki etkilerinden. Voyager uzay araçlarından edindiğimiz bilimsel bulgular ve keşiflerden. Voyager 2’ nin günümüze kadar uğradığı gezegenlerden elde edilen yeni bilgilerden.

Yedinci bölümde: Antik dönem bilim insanlarının, astronomi çalışmalarından ve inanç ekseninde bakış açılarından. Antik Yunan Bilimi ve Astronomisinin bilime katkılarından. Hipokrat, Demokritos, Pythagoras, Thales ve Aristarkhos gibi Antik Yunan bilim insanlarının keşifleri ve keşiflerinin günümüze olan etkilerinden.

Sekizinci bölümde: Yakın geçmişimizde yaşamış Einstein gibi bilim adamlarından. Einstein’ın görelilik kuramı detaylıca ve örnekler ile işlenmiş. Milyonlarca yıl ile ölçülen yıldızların ömrü karşısında, on yıllarla ölçülen insan ömrünün azlığına dikkat çekerek zaman ve mekan kavramlarından.

Dokuzuncu bölümde: Yıldızların oluşumu, yaşam süreleri ve zamanla kademeli olarak kırmızı dev, beyaz cüce, nova, süpernova, nötron yıldızı veya kara deliğe dönüşmelerinden. Atomun kimyasal özellikleri, iç ve dış bölümleri. Elementler ve evrenin %99 oranında hidrojen ve helyum elementinden oluşmasından.

Onuncu bölümde: Evrenin sonsuzluğunun aslında bir sonu var mı?” Sorusuna cevap aramış ve evrenin başlangıcı, büyük patlama, evrenin genişlemesi gibi konuları işlemiş.

On birinci bölümde: İnsan’ı konu olarak işlemiş. Beyin, DNA’nın yapısı, virüsler, bakteriler son olarak bilgi ve bilginin gelecek nesillere aktarımından bahsetmiş.

On ikinci bölümde: Dünya dışı akıllı yaşam konusu detaylıca işlemiş. Frank Drake tarafından ortaya atılan Drake denklemiyle Samanyolu Galaksisi’nde akıllı yaşam bulunan gezegenlerin olasılığını bizlere sunmuştur. Elimizde bulunan teknoloji ile Radyo mesajları ileterek, ışık hızında Samanyolu Galaksisi’nde akıllı yaşam aramalarımızın önemine değinmiştir.

On üçüncü ve son bölümde: Savaş, nükleer savaş, atom bombasının insanlar ve doğa üzerindeki etkileri. Devletlerin silahlanma yarışı ve bu iş için yapılan harcamalara değinip kitap son buluyor.

Sagan kitabını şu güzel sözleri ile sonlandırıyor. “Biz yerküremiz adına konuşuyoruz. Varlığımızı sürdürme yükümlülüğümüzse, yalnızca kendimize karşı değil, aynı zamanda Kozmos’a karşıdır da. Yaşam kaynağımız o eski ve engin Kozmos’a.”

Kozmos, Carl Sagan'ın okumuş olduğum ikinci kitabı. Sagan'ın kitaplarında şunu farkettim ki, bilim dili mümkün olduğunca toplumun anlayabileceği sade bir dile indirgenmiş. O yüzden okuyan herkesin bir şeyler anlayıp öğrenebileceği bir kitap Kozmos.
Kitap 13 bölüme ayrılmış. Bu başliklar altında kitabın konusunu oluşturan uzay, evren ve dünyamız incelenip irdeleniyor.
-Evren nasıl var oldu?
-Dünyada yaşam nasıl oluştu?
-Dünyamız dışında yaşamı barındıran başka bir gezegen varmıdır?... gibi soruların cevabını arayan herkesin mutlaka okuması gerektiğini düşünüyorum.
-Sagan, tarihin eski çağlarından beri insanların dünya ve evrene karşı olan merak ve ilgilerini, tarihte bu merakla hareket etmiş filozofları, bilim insanlarını ve buluşlarını da kaleme almış.
-Kozmos, kitap olarak basılmadan önce belgeseli çekilmiş, daha sonra kitap olarak basılmış. Kitabı okuduktan sonra belgeseli de izlenip bilgilerin daha kalıcı olması saglanabilir. En kısa zamanda bende izlemeyi düşünüyorum. Herkese iyi okumalar ve iyi seyirler dilerim :)

Tam anlamıyla ziyafet. İçerdiği bilgiler nedeniyle epey uzun zaman ayırdığım bir kitap oldu.
İçeriğinden bahsetmek gerekirse; Ay, Güneş, Yıldız'lar, Gezegen'ler,Beyin, Savaş'lar, insanlık... Kozmos. Her şey bir kitapta. Bilgilerin daha iyi yerleşmesi için 13 bölümden oluşan belgeselin izlenmesi ise benden bir tavsiye.
Uzay boşluğunda değil biz, dünyamız bile bir toz zerreciği iken nedir bu kavga?...

Öncelikle böyle müthiş bir kitapla tanışmami ve Sagan'ı taniyıp sevmemi saglayan tüm dostlarıma müteşekkirim.Kitap hakkında bir kaç kelam edecek olursak.Sagan'ın kendine has olaganüstü derece yalın bir anlatimla bilimi anlam olarak minimal düzeye indirmeyi başarmiş oldugunu gözlemliyoruz.Kitap toplam 13 bölümden meydana gelmekte ve bu her bölüm ayrı veye iniltili bilimsel konuları işlemektedir.Kitap kimi zaman okuyucu hayretler içerisinde bırakan bilimsel veriler sunarken kimi zaman ise insani allak bullak eden bir düşünce girdabına sevk ediyor.Fazlaca detaya girmeden bu kitabı okumanızı şiddetle tavsiye ediyorum.Okuma faslı bittikten sonra ufkunuzun ne kadar genişledigini göreceksiniz. Şimdiden iyi okumalar. . . Ve son olarak "Hepimiz birer yıldız tozuyuz"

Voyager 1 'in bize en güzel armağanı; o ünlü "soluk mavi nokta" fotoğrafını göndererek, koca evrende minicik bir toz zerresinin içinde yaşadığımızı, gereksiz egoistliğimizin ne gülünç olduğunu idrak etmemizi sağlamak olsa gerek. Keşke tüm insan ırkı bu müthiş yapıtı okusa.

Nereden geldik,nereye gidebiliriz,insanoğlunun bir sınırı varmı ? Evrende yaşam var mı ? Kozmos nedir? Kaos nedir ? gibi soruların yanıtlarını arayanlara hem bilimsel hemde sıkıcı olmayan,herkesin okuması gereken bir kitap olarak düşünüyorum.

Bu aralar dünya işleriyle çok yoğun olduğum için zaman ayıramadığımdan dolayı, burada görüp de vicdan azabı çekeceğime yarım bıraktığım kısma yollayarak, kendi vicdanımı rahatlatacağım. :D Kitapta 3 bölüm okuduğum için herhangi bir kısa yorum yapmayacağım.

Kitabın dili basit ve halkın bilimi öğrenebileceği düzeyde yazılmış. Ayrıca kitabın içinde evren, yıldızlar, gezegenler, öte yaşam, bilimin gelişim için çektiği zorluklar ve evrim gibi konulardan bahsedilmiş. Halkın önyargılı olduğu konular güzel bir biçimde anlatılmış. Ayrıca belgeseli iki kere uyarlandı bir tanesi Carl Sagan tarafından bir diğeri ise Neil deGrasse Tyson tarafından sunuluyor. Mutlaka izlenmeli.

Carl Sagan'a başlanması gereken ilk kitap olmasının yanı sıra yalın ve açıklayıcı diliyle -resimlerle desteklenmiş- akıcı ve merak uyandırıcı bir yapısı var kitabın.Daha kalıcı etki bırakmasını istiyorsanız belgeseli de vardır.Size önerim her okuduğunuz kitap bölümünden sonra eski belgeselin ilgili bölümünü izlemeniz.

Carl Sagan, bilimi, akademik dilin karmaşıklığından uzak, yeterince anlaşılır ve bu haliyle bile bilimsel manada oldukça doyurucu içeriğe sahip kitaplar yazarak sevdiren bir yazar.
Kozmos bu kitaplardan biri ve bir çok kozmik soruya bilimsel ve anlaşılır bir dille açıklamalar getiriyor.