Kuran'la Gülmek Kuran'la Ağlamak
Hasan TaşdelenQuotes
Suyuti, Şafiî mezhebinin görüşünü naklederken, eskiden beri bu tür kullanımın hem nesir hem de şiirde yaygın olmasına rag- men, mütekaddimûn ve müteahhirûnun çoğunun buna mu- dahale etmemesini bir tür cevaz olarak değerlendirdikleri yö- nünde nakletmiştir. Müteahhirun ulemadan sayılan Izzuddin b. Abdusselam (ö. 660/1262) bunu caiz görmüş ve
Zaman, 'dilini koru' , 'kendini şöhrete sakın kaptırma!' 'Kalbini tedavi et!', 'Bildiğini al, bilmediğini bırak!' zamanıdır.
"Kalp sevindiğinde, gözden yaş akar."
Konuşmanın bir yerinde ve düzyazıda referans göstererek âyet-i kerimeleri zikret menin bir mahzuru olmadığı açıktır. Zaten tartışma da burada değildir. Tartışma, Kur'an âyetlerinin referans göstermeden, sanki konuşmanın veya metnin bir parçasıymış gibi takdim et mektir. Böyle bir kullanımda zaman zaman mana kaymaları da olabilmektir. Keza, âyetlerin şiir içinde kullanılması da bu bağlamda değerlendirilmiştir. Bu konuda Suyûti'nin el-Itkan isim li eserinde derli toplu bir değerlendirme bulunduğundan nakletmeyi faydalı görüyoruz:
"Iktibastan kasıt, şiir veya nesrin içine, Kur'an'dan bir parçayı, -'Allah şöyle buyuruyor' veya benzeri, alınan kısmın Kur'an'dan bir parça olduğunu gösteren bir ifade kullanmaksızın- yerleştirmektir. Alınan kısmın Kur'an'dan olduğunun belirtilmesi durumunda bu bir iktibas' sayılmaz ve mahzuru yoktur. Ancak belirtilmemesi durumunda, Mâliki mezhebinin meşhur görüşüne göre, bu haramdır.
Dünya ve dünyada yaşayan her şeyin sonu ölümle netilenecektir.
Ağlamak ve gülmek, kökleri ta Cennet ve Cehenneme kadar, insanoğlunun ebedi mutluluk ve bedbahtlığına kadar ulaşan son derece karmaşık eylemlerdir. Esasen gülme, insan ruhunun hissettiği hoşnutluğun bir göstergesi olurken, ağlama da çekilen sıkıntının bir yansıması olarak görünmektedir. Bu yüzden Kur'an-ı Kerim'de 'gülme' eyleminin inanan insanlarla ilişkilendirilmesi garip görülmemelidir. İnanmayan insanların 'alay etme' manasına gülmeleri ise yanlış bir tavır olarak görülmüş ve kötülenmiştir.
"Ya Rabbî! Sensin İlah, Senden başka yoktur ilah. Sübhansın, bütün noksanlardan münezzehsin, Yücesin!
Doğrusu kendime zulmettim, yazık ettim!"
(Enbiyâ 21: 87)