Liderlerin Dış Politika Felsefesi ve Uygulamaları
KolektifSözler ve Alıntılar
Demokratik siyaset,liderlere olan ihtiyacı ortadan kaldırmamıştır, fakat liderleri belirgin biçimde hesap verebilir hale getirerek ve görevden uzaklaştırılabilecekleri kurumsal bir mekanizma tesis ederek, liderlere kesinlikle güçlü sınırlandırmalar getirmiştir.
Milli mücadele vallarından başlayarak Atatürk'ün ebediyete intikaline kadar geen dönemi kapsayan 1919-1939 yılları arasında cereyan eden siyasi gelişmeleri değerlendirildiginde bu dönemde lider ağırlıklı bir dış politika izlendiğini genel ilkeleri ve esas hatları, son bir yıl hariç Atatürk'ün liderliğinde İnönü hükümeti tarafından belirlenen geçmişin duygusalliklarından tamamen arındırılmış dengeli, hesaplı, gerekçi, içte ve dışta güven veren tutarla bir dış politikanın tüm ciddiyeti ile uygulandığını görmekteyiz.
Ulusal gücün temeli ekonomi ve silahlı kuvvetlerdir.
Türkiye'nin DP döneminde Batı yanlısı politikalarının sebepleri kısaca şunlardı:
a) İdeolojik olarak hem DP, hem de CHP batılı bir Türkiye öngörüyorlardı. Her iki parti de Batı'nın kendilerine karşı bir direnç göstereceklerini düşünmüyorlardı.
b) Türkiye'nin nispeten zayıf bir ekonomisi vardı ve Batı'nın ekonomik
desteğine ihtiyaç vardı.
c) Sovyet tehdidi, Türkiye'yi Batı yörüngesine sokmuştur.
d) Sovyet tehdidine karşı, Türkiye'nin nispeten zayıf bir ordusu vardı.
e) DP döneminde Kıbrıs ve azınlıklar konusu Yunanistan'la ilişkileri kötüye götürmüştür. Bu dönemde Türkiye, Yunanistan'ın olduğu her platformda
bulunmak istemiştir. Türkiye'nin Avrupa Topluluğuna başvurması bu dış
politika eğiliminin sonucudur.
Dikkat edilirse,Sovyetler Birliği'nin; İran üzerinden Orta Doğu petrolleri, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu'na, Türkiye üzerindenBoğazlar, Ege Denizi, Doğu Akdeniz'e ve Yunanistan üzerinden de Doğu Akdeniz'e olmak üzere üç ana istikamete doğru yayılmaya çalıştığı görülmektedir. Bu üç istikamet İngiltere'nin tarih boyunca hayati çıkar alanları olmuştur. Fakat İkinci Dünya Savaşı'nın İngiltere üzerinde yaptığı tahribat nedeniyle, İngiltere'nin Sovyetler Birliği'ne karşı bu bölgeleri savunacak gücü kalmamıştır. Bu durumda SSCB'nin karşısına çıkabilecek tek güç ABD olarak görülmüştür. İngiltere , ABD'ye biri Yunanistan, diğeri Türkiye hakkında iki memorandum vermiştir. Bu memorandumlarda Batı savunması için hem Türkiye'ye hem de Yunanistan'a askeri ve ekonomik yardım yapılması gereği vurgulanmış, İngiltere'nin bu yardımları yapamayacağı ve bu işin ABD'ye düştüğü belirtilmiştir. Bunun üzerine ABD Başkanı Truman'ın Kongreye sunduğu öneri üzerine Türkiye ve Yunanistan'a 400 milyon dolarlık askeri yardım yapılması kararlaştırılmıştır.''