Yıldızlar ise, Hak'kın emriyle bu tasarruflara yetmiştir. müneccim bunu idrak etmemiştir ki, bütün eşyada mutasarrıf ve müessir ancak Hak Taâlâ'dır.
Ey aziz, malum olun ki, müfessirler ve muhaddisler ittifak etmişlerdir ki: Hak Teala, arş ve kürsün altında, yedi göğün üstünde, arşın nuru ile sudan sekiz cennet yaratmıştır. Bunlar, birbirinden yüksektir. En yükseği Adn cennetidir ki, Mevla'nın görülme yeridir. Birinci cennetin ismi, Darü'l-Celal'dir ki, beyaz incidendir. İkinci cennetin ismi, Darü's-Selam'dır ki, kırmızı yakuttandır. Üçüncü cennetin ismi, Cennetü'l-Meva'dır ki, yeşil zebercettendir. Dördüncü cennetin ismi Cennetü'l-Huld'dur ki, sarı mercandandır. Beşinci cennetin ismi, Cennetü'n-Naim'dir ki, beyaz gümüştendir. Altıncı cennetin ismi, Cennetü'l Firdevs'tir ki, kırmızı altındandır. Yedinci cennetin ismi, Cennetü'l-Karar'dır ki, misktendir. Sekizinci cennetin ismi, Cennetü'l-Adn'dir ki, terleyen incidendir.
Bedende fazla sıcak olan o ruhtur ki, latif buhardır. Sonra yürektir ki, ruhun menşeidir. Sonra kandır ki, muttasıldır. Sonra karaciğerdir ki, kan ondan doğmadır. Sonra halis olan ettir. Sonra sinirdir ki, et ile karışmış olan sinirdir. Sonra dalaktır ki, onda kan vardır. Sonra böbrektir ki, kanı azdır. Sonra atardamarlardır ki, ruhun çevresinde olan kanın zarflarıdır. Sonra toplar damarlardır ki, mutlak kanın zarflarıdır. Sonra el derisidir. Bedende gayet soğuk olan balgamdır. Sonra saçlardır. Sonra kemiklerdir. Sonra kulak kemiğidir ki, kıkırdaktır. Sonra kirişlerdir. Sonra perdelerdir. Sonra sinirlerdir. Sonra murdar iliktir. Sonra dimağ (beyin)dir. Sonra iç yağıdır. Sonra deridir.Bedende gayet kuru olan saçtır ki, duman buharındandır. Sonra kemiktir ki, uzuvların en sertidir. Sonra kıkırdaktır. Sonra kemik başlarıdır. Sonra kiriştir. Sonra zardır. Sonra damarlardır. Sonra toplar damarlardır. Sonra hareket sinirleridir. Sonra yürektir. Sonra bedenin sinirleridir. Sonra deridir.
Ey şaşkın gönül dosta, candan yol vardır,
Ey yok olan gizli ve aşikar yol vardır;
Altı yön kapansa da, hiç endişen olmasın,
Hilkatının içinden o canana yol vardır.
Ariflerin kalp aynası cilâlı görünür. Sevgilisinin yüzü ise o aynada şeydâlanmış olarak görünür.
2. O aynada kendini görürsen, karışıklık görürsün. O'nu seyredersen o aynayı -parlak görürsün.
3. Ayna arkasından ona gizlice bakar ve zevk ile can verir, çünkü orada o güzel rûhu görür.
4. Aşk sevdasına düş, gece gündüz gönül kapısını bekle, ki sevgi-linin seyredildiği yer bu süveydâ (kara nokta) olarak görünür.
5. Can besleyen adını zevk ile tekrar edenin gönül ve canında nûr-ı müsemmâ apaçık görünür.
6. Âşıkların himmet gözüne iki cihan hiç gelir. Sevgilisinin güzelliğiyle kendinden geçen kişi çılgın görünür.
7. Ey Hakkı- Gönül kadehi aşk içkisi ile dolsa o havuzda sâkinin yanağındaki güzellik ne açık görünür!..