Milli Mücadelede İttihatçılık
Erik Jan ZürcherOldest Milli Mücadelede İttihatçılık Posts
You can find Oldest Milli Mücadelede İttihatçılık books, oldest Milli Mücadelede İttihatçılık quotes and quotes, oldest Milli Mücadelede İttihatçılık authors, oldest Milli Mücadelede İttihatçılık reviews and reviews on 1000Kitap.
1908 Devriminin Hazırlanması
Büyük Britanya kralı ile çarın Reval'deki görüşmelerinde (8-10 Haziran 1908) Osmanlı İmparatorluğu'nun paylaşılması konusunda bir anlaşmaya vardıkları söylentisinin Selânik'e ulaşmasıyla başladı. İmparatorlukta anayasal parlamenter bir rejimin yabancı müdahalesini önleyeceğine inanan İTC liderleri harekete geçmeye karar verdiler. Birçok subay padişaha karşı isyan edip birlikleriyle birlikte dağlara çıktı: Önce Binbaşı Resneli Ahmet Niyazi Resne'de (3 Temmuz'da), 4 gün sonra Tikveş'te Enver ve 20 Temmuz'da Ohri'de Eyüp Sabri (Akgöl) (18761950). Küçük rütbeli başka subaylar da dağa çıktı. Niyazi'ye harekete geçmesini emreden cemiyet onun başarılı olmasını bekledikten sonra ilk bildirisini Manastır'da 6 Temmuz'da yayınladı. Bundan sonra olaylar hızla gelişti. Padişahın, isyanı bastırmak için bölgeye gönderdiği birçok subay öldürüldü, İzmir'den gönderilen birlik ayaklanmacılara katıldı ve cemiyet 23 Temmuz'da bazı Makedonya kasabalarında meşrutiyeti ilan etti. Sultan Abdülhamit bir oldubittiyle karşı karşıya olduğunu görerek 23/24 Temmuz gecesi, sanki hür iradesiyle karar veriyormuş gibi meşrutiyeti ilan etti.
Sayfa 75 - İletişimKitabı okudu
Mustafa Kemal'in İttihat ve Terakki Cemiyeti İçindeki Yeri
Biyografi yazarları ve tarihçiler, Mustafa Kemal'in kariyerini Enver'in kariyeriyle karşılaştırıp, birincinin son derece yavaş ilerlediğini yazarken, Enver'in kariyerinin kural değil bir istisna olduğunu hesaba katmıyorlar. Burada komplolar aramaya hiç gerek yoktur. Mustafa Kemal'in İttihatçı dönemdeki kariyeri, kuşağının öteki başarılı subaylarının kariyerlerinden hiç de farklı değildir. Enver'in 1913'ten sonraki kariyeri ise İttihat Terakki Cemiyeti içindeki en güçlü askerî lider olmasının özelliklerini yansıtır.
Sayfa 107 - İletişimKitabı okudu
Mustafa Kemal ve Selanik'de açtığı cemiyet şubesinden bahseden kaynak
İlk kaynak, Mustafa Kemal'in ünlü olmasından çok önce 1913'te Alman Generali Imhoff tarafından yazılmış bir makaledir.
Sayfa 64
II. Meşrutiyet'in İlanı için Dağa Çıkışlar
Birçok subay padişaha karşı isyan birlikleriyle birlikte dağlara çıktı: Önce Binbaşı Resneli Ahmet Niyazi Resne'de 3 Temmuz'da, 4 gün sonra Tikveş'te Enver ve 20 Temmuz'da Ohri'de Eyüp Sabri. Küçük rütbeli başka subaylar da dağa çıktı. Niyazi'ye harekete geçmesini emreden cemiyet onun başarılı olmasını bekledikten sonra ilk bildirisini 6 Temmuz'da yayınladı.
Sayfa 74
Mustafa Kemal ve Üst-As İlişkisi
Mustafa Kemal'in üstleriyle ilişkileri çoğu zaman bozuktu. Doğrusu, devrim sonrası yıllarda askerlerin siyasete karışmaması ilkesini şiddetle savunmasına rağmen, Mustafa Kemal bu dönemde, cephede aktif görevde olan bütün subaylardan daha fazla siyasal olarak faaldi. Mustafa Kemal en azından beş kere İttihatçı hükümetin ve özellikle başkomutan vekili Enver Paşa'nın siyasetine açıkça karşı çıkmıştı. Ağustos 1915'te istifasını da vermişti, ama bunun nedeni siyasal ya da askeri değil, duygusaldı.
Sayfa 99
Mustafa Kemal ve İsyan
Daha sonra aynı yıl içinde Doğu Anadolu'daki İkinci Ordu'nun ikinci komutanı olarak görev yaparken eleştiride bulundu. Bu kez, doğudaki öteki komutanlara şifreli bir telgraf çekerek onları ortak harekete çağırdı. İkinci Ordu Komutanı olan ve Enver'e çok yakın bir kişi olan Vehip Paşa mesaja el koydu ve onu başkomutan vekiline (Enver'e) rapor etti. Enver, Mustafa Kemal'i yanına çağırtarak ona askerlikle siyasetten birini seçmek zorunda olduğunu söyledi.
Sayfa 100
Yazarın Durum Sorgulaması
Öte yandan, asıl şaşırtıcı olan şey, orduda bu kadar uzun süre önemli görevlerde kalabilmesidir. Başka hangi orduda, dört defa verilen görevi reddeden, genelkurmayı yalnızca üstlerine değil, aynı zamanda dışişleri bakanına, kabineye ve devlet başkanına açıkça şikayet eden ve adı bir hükümet darbesi girişiminde geçen bir subay, bir ordu grubunun başında kalabilir?
Sayfa 106
Sivas Kongresi'ndeki Yemin Şartı ve Mazhar Müfit
Sivas Kongresi'nin açılışında (4 Eylül 1919) İTC'yle ve öteki partilerle hiçbir ilişkileri olmadığını açıkça duyurdular. Burada, bütün delegelerin "vatan ve milletin selamet ve saadetinden başka hiçbir şahsi gaye taşımayacaklarına ve İTC'nin canlandırılması yahut mevcut fırkaların herhangi birinin siyasi amaçları için çalışmayacaklarına yemin etmeleri şart koşulmuştu. Mazhar Müfit (Kansu) dışındaki bütün üyeler buna uydu.
Sayfa 110
Ali Fethi Bey'in Partisi ve Mustafa Kemal
Ali Fethi, İTC'nin son kongresinden hemen önce Osmanlı Hürriyetperver Avam Fırkası'nı kurdu. Mustafa Kemal, 13 Kasım'da başkente dönüşünden sonra, eski dostu Ali Fethi'nin partisine katıldı ve parasal yönden de destek olduğu parti gazetesine, Minber'e yazılar yazdı.
Sayfa 119