İnsan tövbesinden sonra dört büyük engel görür;
•Dünya
•İnsanlar
•Şeytan
•Nefsidir.
Engelleri aşmak için de dört çare vardır;
•Dünya sevgisinden arınmak
•İnsanlara kilitlenip kalmayacak tek olmaya razı olacak
•Şeytanla savaşmaya razı olacak
•Nefsine düşmanlık edecek.
Eğer işlediğin günahlar seni ibâdet etmeye zaman ve zemin bulamıyor, yola gelemiyorsan kalbin kararmış demektir.
Hiç bir günahı küçük görme; sonra, büyük günahlar işlemekte olduğun halde kendini pâk sanan kişiler durumuna düşersin.
İbâdetinin kabûle şâyân olabilmesi için Allah’a yönelmeli ve dünyadan yüz çevirmelisin. Çünkü ona sımsıkı bağlanırsan, maddî kuvvetin dünyalık aramakla, kalbin ise onun sevgisi ve hayâliyle meşgul olur. Bir insanın içli dışlı dünya ile meşgul olması ibâdet etmesini engeller. Çünkü bir şey; birbirine zıt iki şeyle ayni zamanda meşgul olamaz.
Dünya ile âhiret; bir erkeğin iki kıskanç karısına
benzerler. Biri memnun edilse diğeri kırılır.
Gene dünya ile âhiret iki zıt yön, doğu ile batı gibidir. Birine ne kadar yüzünü dönersen, diğerinden o derece yüz çevirmiş olursun.