Modern Felsefenin Karanlık Tarihi
Bernard FreydbergQuotes
Milyonlarca insan elmanın düştüğünü gördü; ancak sadece Newton 'neden?' diye sordu.
Kant
Dehâ, sanata kural koyan yetenektir.
Gerçekten de Spinoza'ya göre aşk nedir? Platon'un Sempozyum'unda Phaidros'un konuşmasında olduğu gibi, aşk onurla mı müttefiktir? Pausanias' da olduğu gibi gelenek ve yasayla mı? Eryximachus'ta olduğu gibi uyumla mı? Aristophanes'te olduğu gibi yarım varlıkların diğer yarılarını araması ve bulması mıdır yoksa?
Agathon'da olduğu gibi gençlikle ve güzellikle mi ilgilidir?
Sokrates'te olduğu gibi, güzellikte doğum uğruna tanrılar ile insanlar arasında arabuluculuk eden bir daimon mudur? Alkibiades'in düşünebileceği üzere, Sokrates gibi nadir bir insanda görülebilir mi? Spinoza: Hiçbiri, gerçekten de bunlara hiç benzemeyen bir şeydir: "Aşk, dışsal bir nedenin idesinin eşlik ettiği hazdır."
O halde ilahi bilmenin dili üzerine ne diyebiliriz? Bu dil, insan idrakinin ölçeğini aşacak kadar parlak meselelerden bahseder. Düşüncenin çift merkeziliği, dilin iki yönlülüğünü yansıtır: Dil aynı anda hem rasyonel hem de mitik olarak meydana gelir. Bu filozofun dilidir, şairin değil. Şairin diliyse kendinden her şeyin sudur ettiği karanlığın şarkısını tutturur. İlki seyreylenen her şeyin üzerine parlayan ışığın şarkısını tutturur.
Spinoza için "bütün belirlenimler olumsuzlamadır" (omnis determinatio est negatio) ve töze mutlak olumluluk atfeder.Sonsuzluk mükemmellik demektir, hiçin eksik olması anlamına gelir. Eksiklik mefhumu başlı başına ona yabancıdır.
Her belirlenim ilkesel olarak bir şeylerden yoksundur, olmadığı şeyden yoksundur. Daha önce bahsettiğimiz kusursuz parlaklıktır bu; içinde hiçbir şey görünmez, ama düşünce burada ortaya çıkar. Bir şeyin görünmesi için belli ölçüde karanlığın onu sarması gerekir.