Mtsensk İlçesi’nin Lady Macbeth’i

"Bizim buralarda kişi kimi vakit öyle karakterlere denk gelir ki, karşılaşmalarının üzerinden kaç yıl geçmiş olursa olsun, onları ruhu ürpermeksizin anımsayamaz."(s.7)

Eserin ana karakteri Katerina Lvovna İzmaylova, üçüncü sınıf bir tüccar* ile evlenen bir kadındır. Kendisi zengin olmayan buğday unu satan, kiraladıkları büyük değirmeni işleten bir aileden geliyor. Zinoviy Borisıç ile tüccar olduğu ve Katerina'ya talip olduğu ve de yoksulluk çekmemek adına başka bir seçeneği olmadığından evlenmiştir.

*Rusya 'da 1775 yılında tüccar sınıfı üç dereceye ayrılmıştı. Tüccarlar servetlerinin boyutuna göre bu üç dereceden birine mensup sayılıyordu. Üçüncü dereceden tüccarlar en küçük servet sahiplerinin dahil olduğu kesimi oluşturuyordu. Bu reformla birlikte tüccarlar kimi önemli haklar kazanmıştı, üç dereceden birine girebilenler kimi vergilerden ve zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutuluyordu.

Ancak evliliği çok da mutlu değildir. Kocasının ilk eşinden çocuğu olmamış, şimdi de Katerina Lvovna kendisi de birkaç yıl geçmesine rağmen çocuk sahibi olamamıştır. Evde ise kocası dışında çalışsınlar ve kayınpederi Boris Timofeyiç İzmaylov ile birlikte yaşıyor.

"Ben bir yavrucak doğurabilseydim kendime, o zaman neşem de yerine gelirdi zannederim."(s.18)

Katerina Lvovna’nın günleri çok sıkıcı geçiyor. Sürekli esniyor, uyuyor, uyanıyor, çay saatinde çayını içiyor, yemek yiyor ve yine esniyor ve uyuyor. Kocası ise çoğu zaman işleri için ev dışında bulunuyor. İşte olaylar da böyle bir günde başlar. Daha önce çalıştığı başka evlerde ev sahibinin hanımını baştan çıkardığı için kovulan kâhya Sergey, şimdi de gözünü bu evdeki ev sahibesine dikmiştir. Günün birinde bin bir türlü hile ile eve girer ve zorla Katerina Lvovna ile birlikte olur.

"Şu delikanlı bizim buraya geleli çok oldu mu?"
"Kimmiş o? Sergey mi?"
"Evet."
"Bir ay oldu. Evvelden Kopçonovlarda çalışıyormuş, beyi kovalamışmış." Aksinya sesini alçalttı ve şöyle sürdürdü: "Hanımıyla aşk yaşıyormuş diyorlar ... Öyle de bir şeytan tüyü var, öyle de bir cesur!"(s.15)

Günlerdir kocası evde olmayan, sürekli canı sıkılan Katerina Lvovna, Sergey’e âşık olur. Kocasının evinde, bahçesinde ve yatağında gününü gün eder. Hatta onun için her şeyi göze almaya karar verir. Sergey ise bu durumu nasıl kullanacağını iyi bilir. Katerina Lvovna, aşığını tüccar yapmaya, her şeyi ele geçirip onunla birlikte olmayı aklına koyar. Ve bu uğurda Sergey'in "sevgi sözcüğü" zannettiği kışkırtmalarla dolduruşa gelir ve ilk önce ilişkilerini öğrenen kayınpederini zehirler. Hiç kimse bundan kuşku duymaz "zaten yaşını almıştı, yemekten zehirlendi öldü işte" deyip oğlunun gelmesini bile beklemeden, sıcakta cesedi kokmasın diye apar topar gömerler. Katerina ve Sergey gününü gün etmeye devam ederken, kasaba onların dedikodusuyla çalkalanır, kocasının kulağına kadar ulaşır. Bir de bakmışız ki kocası bir gece yarısı yatak odasının kapısında. Aşığıyla onu da öldürür. Hamile kalır ve kocasının, kayınpederinin işlerini devralmak için dul kaldığını ve hamile olduğunu, artık kendine ve çalışanlarına bakamamaya başladığını öne sürer. Ancak hiç hesapta olmayan bir ortak bir mirascı olan beş yaşındaki yeğen ortaya çıkar. Yine Sergey'in dolduruşlarına gelir ve kiliseden dönen, o sırada onların dedikodusunu yapan komşular "dikizleyelim" derken çocuğu boğarken görürler ve anında polisi çağırırlar. Katerina başta itiraf etmek istemez ancak Sergey'in itirafı yüzünden "yüz yüze yapılan görüşmelerinde" itiraf eder.

"Mademki onun canı bunları söylemeyi istemiş benim de sakınacak bir şeyim yok: Öldürdüm."
"Ne için?" diye sordular ona.
"Onun için," diye yanıtladı Katerina Lvovna başı eğik Sergey'i göstererek.(s.66)

Rus yazar Nikolay Leskov ’un bu eserinde aldatma, zina, aşığı için her şeyi göze alan kadın ana karakterin soğukkanlı bir şekilde yaptığı planlar ve işlediği cinayetler var ve bu inanılmaz akıcı bir şekilde anlatılmış. Her şey tüccar olan kocasının malını ele geçirmek ve kendisini sevdiğini düşündüğü aşığını memnun etmek içindir. Ancak başta her şey planlandığı gibi gitse de sevgilisi ile geçirdiği mutlu günler bir gün sona erecektir, çünkü Sergey'in gerçek yüzünü hapishane de öğrenecektir.

"Ne okusam?" olarak önüme çıkan kitap önerilerinde görmesem belki de ayıptır söylemesi bu eserden haberim dahi olmayabilirdi, ismi beni çok cezbetti ve hemen okumak istedim. Mtsensk İlçesi’nin Lady Macbeth’i başlıklı romanda, Rus toplumundan kısa bir anı çok etkileyici bir tarzda sunuyor bize. Bu uzun öykü ise ana karakterin kadın olması ve bir kadının planlayarak işlediği cinayetleri anlatması dolayısıyla farklılık gösteriyor. (Bu arada filmi de varmış, izleyeceğim :) )

"Katerina Lvovna sessizce uzandı ve sabaha kadar öylece yattı. Kendi kendisine "sevmiyorum ki onu" demek istiyor ama daha da tutkuyla, daha da çok sevdiğini hissediyordu Sergey'i. Ve işte gözlerinin önünde, Sergey'in diğer kadının başının altında titreyen avucu, onun ateş gibi yanan omuzlarını saran eli canlanıp duruyordu."(s.72)

William Shakespeare'in unutulmaz karakteri Lady Macbeth tam 360 sene sonra yani 1865 yıllarında Nikolai Leskov tarafından farklı bir kurguda işlenmiştir. 1865 yılında Dostoyevski’nin ‘Epoch’ adlı dergisinde yayımlanan bu hikaye, 1934’te opera olarak sahnelenmiş,1962’de ise ‘Sibiryalı Lady Macbeth’ olarak filme uyarlanmıştır. William Oldroyd ise 2016 da tekrar filme uyarlamıştır.
Devamı : https://www.kitapofisihakan.com/...enskli-lady-macbeth/

Nikolai Leskov tarafından mükemmel bir biçimde hazırlanmış; soğukkanlı, yoğun ve trajik bir novella. Unutulmuş Rus klasiklerinden. Leskov bu kitapta hızlı bir ritim ve bir çok yaratıcı estetik bileşen kullanmış. Aşk için her türlü çılgınlığa ve ateşe atlamaya dahi hazır Lvovnişka bana Emma Bovary’i hatırlattı ama çok daha soğukkanlı halini. Zaten kitabın ilk cümlesi de edebiyat kahramanlarına gönderme gibiydi. Çok hoşuma gitti. Şöyle:
-“Bizim buralarda bazen öyle kişilerle karşılaşırsın ki görüşmenin üzerinden ne kadar geçerse geçsin için titremeden anımsayamazsın”

Kitabımız iki hikayeden oluşuyor. Biri çok kısa ‘Şeytan Kovma’ adında. Bizim asıl hikayemiz oldukça güzel ve çabucak da bitiyor. Burada kitaba adını da veren kadın Katerina Lvovna İzmaylova’dır.
Bize aslında yazarımız aç gözlü olmamayı ve elimizdekiyle yetinmeyi oldukça güzel ve kalıcı bir şekilde açıklıyor bana göre. Herkes tanınmış yazarlara bakarken biz biraz geride kalan, ismi duyulmamış ve güzel insanlara baktıkça böyle yazarları buluyoruz. Sizlere de mutlaka tavsiye ederim. Keyifli okumalar ve mutlu sabahlar şimdiden. 
Hikayeyi tanıtmak için SPOİLER !!!
Zinovıy Borisıç evde yokken Katerina Lvovna bütün gecelerini evdeki uşak Sergey ile geçirir. Boris Timofeiç yani büyükbaba, Sergey'i yakalar bir süre sonra. Ardından büyükbaba Boris öldürülür daha doğrusu zehirlenir. Borisıç eve geldiğinde aldatıldığı ve babasının öldürüldüğüne dair duyumlar almıştır. Bunların gerçek olduğunu öğrendiği gibi o da öldürülür. En son Fedya yani Borisıç’ın mirasçısı gelir. Henüz çocuktur ve Boris onun parasını işlettiği için mirastan para alma hakkı vardır. O da öldürülür ama olayı görenler vardır. Bizimkiler yakalanır ve Sergey her şeyi fazlasıyla söyler. Sonra kürek mahkumiyeti.
Kendinize iyi bakın ve kitapla kalın..

Tolstoy, Nikolay Leskov hakkında şöyle demiş: "Leskov, ekonomik ilerlemenin yetersizliğine işaret eden ilk yazardır...Dostoyevski'nin bu kadar çok okunması gariptir...Buna karşılık, Leskov'un okunmamasını bir türlü anlayamıyorum.Leskov, hakikate sadık bir yazar."
Alberto Manguel ise daha iddialı şeyler söylemiş." Leskov olmadan Bulgakov olmazdı, Çehov da, dahası Garcia Marquez de, Julio Cortazar da olmazdı.Leskov kelimenin tam anlamıyla bir hikâye anlatıcısı:O dünyayı resmediyor, yaratıyor.Tüm ihtişamı, dehteşi ve büyüsüyle..."
Kitap arka kapak tanıtım bülteninde birkaç yazarın daha Leskov hakkındaki görüşlerine yer verilmiş.
Mtsenskli Lady Macbeth bir novella.Rusya'nın kırsal kesiminde yaşayan ( kendisi yoksulluktan geliyor) Katerina Lvovna, kocası ve kayınpederi tarafından âdeta eve hapsedilir.Kocasında bulamadığı aşkı Sergei'de bulan Katerina'nın içindeki bastırılmış duygular, su yüzüne çıkar.Trajik bir sona doğru yol alır.
Kitap sahne sanatlarının pek çok dalına uyarlanmış.
Kitapta Mtsenskli Lady Macbeth dışında bir de öykü bulunuyor.Şeytan Kovma öyküsü de ilginçti.️

Sonu ile beni büyüleyen bir kitap. Akıcılığı muhteşem hemen bitirebileceğiniz bir kitap. Kitap bana göre elimizdekiler ile yetinmemizi daima daha fazlasını istememiz durumunda zararlı çıkacağımız mesajını veriyor kesinlikle okunması gerekiyor ön yargılı yaklaştım ama okuduğumda yanıldığımı gördüm iyi okumalar.

Aaaah Katherina ne yaptın sen? Evet, gerçekten aşk denilen şeyi yaşamadan önce Sokrates'in de yaptığı gibi 3 elekten geçirmek gerekli. Yaşanacak aşk gerçekten doğru mu? Yaşanacak aşk iyi mi? Yaşanacak aik bir fayda sağlayacak mı? Bu üç elekten alnının akıyla çıkabilen bir aşk yaşanmaya değer tabii.
Meşru olmayan işler bir süre size rahatlıj sağlayabiliyor ama en sonunfa o yasak ilişkiyi yaşadığınız için girdiğiniz bataklık sizi sadece sonuçlarını kabul edip sesinizi bile çıkaramayacağınız bir sona itiyor. Gazapizmin de dediği gibi ' Hazlarında yol vicdanında yol... İyi okumalar.

Nikolai Leskov, 19. yüzyıl Rus yazarları arasında belki de en az tanınanlardandır. Son derece güzel eserlere imza atmıştır ve Lady Macbeth de onlardan biridir.

İnce bir kitap olması sizi aldatmasın güzel bir uzun öykü. Baş karakterimiz, Katerina Lvovna… Son derece bunaltıcı hayatından sıkılmış bir kadındır ve olmadık olaylara karışır. Aslında olaylar olmadık değil fakat o dönem için zor olaylar ve durumlar. Bir kadının sevdiği adam için planlayarak işlediği cinayetleri anlatması oldukça ilgi çekici.

Rus yazar Nikolai Leskov’un bu eserinde aldatma, zina, sahtekarlık gibi duyguları çok yerinde işlemiş. Tüccar olan zengin kocasının malını ele geçirmek ve kendisini sevdiğini düşündüğü aşığını memnun etmek için planlar yapan bir kadın... Başta her şey istediği gibi gidiyor görünse de sevgilisi ile geçirdiği mutlu günler çok acı şekilde sona erecektir.

Eser hakkında daha fazla detaya girmek istiyorum fakat sürprizi bozmak (spoiler) istemiyorum

Eser ile bir yerde karşılaşırsanız, demli bir bardak çay eşliğinde okumanızı tavsiye ederim.

Herkese entrikadan uzak okumalar dilerim edebiyat sever güzel insanlar.

Çok az tanınan 19. yüzyıl Rus bir yazarın kaleminden gerçek bir olaya dayanan uzun bir öykü. Zencin bir tüccarla evlenen bir kadın, genç bir kahya tarafından baştan çıkarılıyor. Daha sonra da bu birlikteliği, sürdürmek ve aynı zamanda tüccarın parasını elinde tutmak için yapılan planlar, işlenen cinayetler ve diğer olaylar.
Kitapla ilgili aynrıntılı inceleme için: http://kitapokurum.blogspot.com.tr/...-ilcesinin-lady.html

İçinde sevgi adına hiç bir şey kalmayan aşık bir kadının aşığı uğruna ne kadar ileri gidebileceğinin kitabını yazmış #nikolayleskov... Çok akıcı ama bazı yerlerde okuduklarımı anlamakta zorlandım, çeviriden diye düşünüyorum. Kitap kısacık... İki tane öykü var. İkisi de çok güzeldi bence.
.
.
Leskov diğer Rus yazarları kadar bilinmese de fantastik denilebilecek masal tekniğinde, roman ve öykü yazarı...

Para sıkıntısından kaynaklı kendinden yaşça büyük bir tüccarla evlenip evin içinde beş yıldır can sıkıntısı geçiren Lady'nin hikayesi… Eşinin bir sebepten dolayı evinde çalışan Sergey'in Lady'e kur yapmasıyla olaylar başlar. 

Nikolay Leskov, mükemmel akıcı bir dille bir çırpıda bitebilecek bir hikaye yazmış. Okumanızı tavsiye ederim. Hatta dilini beğendiğim için yazarın diğer kitaplarına da baktım ama çoğu kitabı maalesef Türkçe'ye çevrilmemiş. 

SPOİLER İÇERİR! 

Kitabını okuduktan sonra hata edip filmini de seyretmiş biri olarak şunları söyleyebilirim. Gerçekten kitaptan sonra film seyredilmiyormuş! Öyle ki kitap gerçekten çok akıcı ama film ise zaman zaman çok durağan ilerliyor. Maalesef birçok farklılıklar da var maalesef. Kitapta kocasının yeğeninden bahsedilirken filmde bu karakter oğlu olarak geçiyor. Kitapta atın öldürülmesi gibi de bir durum yok. Yazarımız hayvansever :) Lady ve aşığı küçük çocuğu öldürürken yakalanma sahnesini ve sonrasını senarist ana konudan sapmadan değiştirmiş. Film boyunca beklediğim kürek mahkumu sahneleri hiç olmadı maalesef. 

Kitapta ters köşe olduğum ve hoşuma giden yer, çocuğu öldürdükten sonra yakalanınca, dedim eyvah kitap bitti, her şey yarım kaldı gibi geldi bir an. Sonra yazarımız, Lady ve aşığını kürek mahkumu yapmasıyla karakterlerin aldatma, öldürme gibi seçimlerini neden yaptıklarını bize anlatmış oluyor. Sergey'in birçok şeyi para için yaptığını ama Lady'nin ise bu adamı gerçekten sevdiğini ve eşini gram sevmediğini hatta nefret ettiği anlıyoruz. Lady, kocasından bıkmışlığı o kadar fazla ki kocasının önünde aşığıyla sevişmesi, onu tahrik etmesi zaten olacakları çoktan planladığını gösteriyor. İşin ilginç tarafı Lady'nin eşinin ölümüne neden olmasında hiç pişmanlık duymayan Sergey'in, küçük bir çocuğun ölümüne neden olduğu için sanırım pişmanlık duyması ve bunu itiraf etmesi. Sergey sanırım bu yüzden Lady'e bundan sonra kötü davranmaya başlar. Oysa çocuğu öldürmeyi ikisi planlanmıştır. Kendi içinde tutarsız, paragöz, çapkın bir adam. 

Kitaptaki en can alıcı kısım bana göre, Lady'nin hapishane hastanesinde bebeğini eline verdiklerinde "Tek derdim buydu!" demesi. Yazar burada bizi  Lady daha önceden bir çocuk sahibi olmuş olsaydı, diye bizi bir an düşündürüyor. 

Ve bizim hayal kurmanızı sağlıyor. Belki de bu çocuk daha önce olsaydı Lady'nin yalnızlığına merhem olabilirdi ve bunlar yaşanmayabilirdi ya da bu kadar karmaşık bir şekilde olmayabilirdi. 

İyi okumalar...