Müzik Ve Beyin Öyküleri

Müzikofili

Oliver Sacks

Müzikofili Posts

You can find Müzikofili books, Müzikofili quotes and quotes, Müzikofili authors, Müzikofili reviews and reviews on 1000Kitap.
"Ve birdenbire," diye bitiriyor Llinas, "zihninizde bir şarkının çaldığını duyarsınız ya da görünürde hiçbir sebep yokken canı­nız fena halde tenis oynamak ister. Bazı şeyler birdenbire geliverir bize."
Peki, bu bitmek bilmez anlamlandırma ve yorumlama arayışının kaynağı nedir? Hiçbir sanat eseri, bütün sanat dalları arasında özellikle de müzik, bunu talep etmez - çünkü güçlü duygularla en yakın bağları kurduğu halde soyuttur müzik; kurallı bir temsil gücü yoktur. Kıskançlık, ihanet, intikam, aşk hakkında bir şeyler öğrenmek için bir tiyatro oyunu izleyebiliriz ama müzik, özellikle de enstrümantal müzik bize bunlar hakkında hiçbir şey söylemez. Harikule de, biçimsel, matematiksel kusursuzluğuyla yürek burkucu bir duyarlılık, dokunaklık ve güzellik sunabilir (hiç şüphesiz Bach bunları bir araya getirmekte çok ustaydı) fakat müzik bir "anlam" taşımak zorunda falan değildir. İnsan sadece sevdiği için bir müzik parçasını anımsayıp ona hayal gücüyle (hatta halüsinasyonlarıyla) hayat verebilir, bu yeterli bir sebeptir. Belki de, Rodolfo Llinas'ın da ifade ettiği üzere, hiçbir sebep olmayabilir.
Reklam
Ve elbette, müzikal çağrışımların en mühim edebi analizini, Kayıp Zamanın İzinde'nin bütün yapısında yer eden Vinteuil'in "küçük sonat/küçük temasının" şifrelerini çözmek suretiyle Proust sunmuştur bizlere.
Ben aralık ortasında New York'ta bunları yazarken, şehir Noel ağaçları ve menoralarla dolup taşıyor. Eskiden Yahudi olan bir ateist olarak bunların benim için hiçbir şey ifade etmediğinisöylemek isterdim ama ne zaman bir menora imgesi retinama çarpsa zihnimde Hanuka ilahileri çalmaya başlıyor, hatta farkında olmadığım anlarda bile. Fazla romantik ve nostaljik olsa da, yılın bu dönemi benim için itiraf ettiğimden daha fazla duygu ve anlam yüklü olmalı.
Mektuplaştığım kişilerden biri "Her çocukluk anıma kendine özel bir müzik eşlik eder" diye yazdığında birçoğumuz adına konuşuyordu.
1960'larda, araştırmacıların "Beyaz Noel etkisi" diye adlandırdığı bazı sonuçlandırılamayan deneyler yapılmıştı. "Beyaz Noel" (White Christmas) adlı şarkının o zamanlar dünyaca ünlü Bing Crosby yorumu çalınırken ses neredeyse tamamen kapatıldığında, hatta araştırmacılar şarkıyı çalacaklarını söyleyip çalmadıklarında bile bazı denekler şarkıyı "işitmişlerdi". İstemsiz müzikal imgelemenin bu şekilde "boşluk dolduruşunun" fizyolojik kanıtları, William Kelley ve Dartmouth'taki meslektaşları tarafından elde edildi.
Reklam
Müziği hayal etmek motor korteksi de uyarırken, müzik yapma eylemini hayal etmek aksine işitsel korteksi uyarıyor. Bu da, Zatorre ve Halpern'in 2005 yılında yayımlanan bir makalesinde belirtildiği üzere, "zihinsel alıştırmalar sırasında. enstrümanlarını 'işittiklerini' bildiren müzisyenlerin söyledikleriyle uyuşuyor".
Profesyonel müzisyenler, çoğumuzun fevkalade müzikal imgeleme güçleri olarak nitelendireceğimiz yetilere sahiptir. Gerçekten de, bestecilerin birçoğu bestelerinin başını ya da tamamını bir enstrüman yardımıyla değil akıldan yaratır. Bunun en müthiş örneği, tamamen işitme yitimine uğradıktan sonra yıllar boyunca beste yapmaya devam eden (ve besteleri giderek daha yüksek zirvelere ulaşan) Beethoven olsa gerek. İşitme engelinin sanatçının müzikal imge örgüsünü pekiştirmiş olması mümkün, çünkü normal işitsel girdilerin ortadan kalkmasıyla işitsel korteks aşırı duyarlı hale gelmiş, böylece müzikal imgeleme gücü gelişmiş (hatta işitsel halüsinasyonlar yaşamaya başlamış) olabilir.
Tatlıdır kulağa çalınan melodiler; fakat hiç duyulmayanlar daha tatlı. John Keats
Peki, Dr. Cicoria'nın olağandışı müzikseverliği, ani müzikofilisi için ne demeli? Frontotemporal demans tanısı konan, yani beyinlerinin ön kısmı hasar görmüş olan hastaların soyutlama ve dil yetilerini kaybettiği, bu hastalarda kimi zaman müzik konusunda şaşırtıcı bir yeteneğin ortaya çıktığı ya da serbest kaldı­ğı biliniyor - gerçi ifade
331 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.