Nietzsche Ağladığında Irvin D. Yalom

“Acı hakikatleri söyleyen bir öğretmen, rağbet görmeyen bir kâhin,” kendini böyle tanımlıyor Nietzsche. Fikirlerinin bulunduğu çağın üstünde olduğunu ve kendi ölümünden sonra değerleneceğini, geleneksel değerlerin ve evlilik gibi kurumların basit olduğunu insanı aciz duruma düşürdüğünü, ümidin kötülüklerin en kötüsü olduğunu savunuyor. İncelemeye bunlarla başlamak istemezdim ama Nietzsche’nin bu gibi düşünceleri beni biraz ürküttü. İnsanın kendi özgürlüğünü bulması adına kurmuş olduğu aile düzenini bozması, çocuklarını kendi özgürlüğü için geride bırakması bana özgürlükten ziyade kaçış gibi geliyor. Kitaptaki şu cümle demek istediğim şeyi daha iyi açıklayabilir: “Yaptığım seçimler başkalarını tutsak ediyorsa ben o özgürlüğü seçemem.”

Kitapta çoğumuzun mutlaka bir kere ismini duyduğu geniş bir karakter kadrosu var. Josef Breuer, Nietzsche, Sigmund Freud, Lou Salome, Richard Wagner gibi. Kitapta dostluk havasında süren bir aşk üçgeni var (Ree-Salome-Nietzsche). Giderek artan tartışmalarla Lou ve Nietzsche’nin arası bozulur. Bu aşk üçgeninde ihanete uğradığını düşünen Nietzsche derin bir ümitsizliğe kapılır. Bu ümitsizlikten sonra çok zorlu süreçler geçirmeye başlayan Nietzsche’nin haline dayanamayan Lou Salome Doktor Breuer’e başvurur. Doktor Breuer yardım etmeyi kabul eder ve gelişen olaylardan sonra Nietzsche ile yaptığı seanslarla modern psikanalize zemin hazırlar. Tabi bu konuyla ilgili bazı gerçekleri söylemek isterdim ama kitabı okuyacaklar için keyif kaçırıcı olabileceğini düşünüyorum.

Psikanaliz deyince akla ilk gelen kişi olan Sigmund Freud’un bilinçaltı ve rüyalarla ilgili olan düşüncelerine de yer veriliyor kitapta. Bilincimiz dışında kontrol edemediğimiz bir bilincin daha olduğunu, gördüğümüz rüyaların bu bilincin bize yansıması olduğunu, kişinin geçmiş hayatından yola çıkarak rüyaların ne anlama geldiğini hakkında çıkarım yapılabileceğini söylüyor.

Ne kadar kitaptaki bazı düşünceleri yadsımasam da kitabın okunması gereken bir kitap olduğunu, doğru bir şekilde anlaşıldığında yeni bir bakış açısı kazanacağınızı ve okurken keyifli vakit geçireceğinizi temin edebilirim. İyi okumalar.

Merak uyandırarak başlayan, özellikle son 70 sayfaya kadar yoğun olarak düşünce sancıları yaşatan ve sonrasında çözülen düğümlerle etkilenerek okuduğum bir baş yapıt. Breuer ve Nietzsche'nin diyalogları ile beyin fırtınaları yaşattığı, tekrar okumayı düşündüğüm kitap, en azından bir kere okunmalı. Doyurucu ve zekice kurgulanmış romanın gerçek verilerle harmanlanması da etkisini arttırıyor. Yazılacak çok şey var ama her okur hissesine düşecek payı kendi almalı diye düşündüğüm için yazmayacağım ;) Kitaplarla kalınız...

Kaliteli bir kitap olduğunu bilmemin yanı sıra Nietzsche Ağladığında başlığını okuyunca kitabın içeriği hakkında epey meraklanmıştım. Kitabı bitirince ise bu başlığın ne kadar isabetli bir seçim olduğunu gördüm. Bu arada kitabın ismini Irvin Yalom'un eşi önermiş.

Bütün insanların hayatta bazı kırılma noktaları vardır. Her birimiz hayatla mücadele edebilmek, kendimizi savunabilmek ve yara almamak için güçlü bir duruş sergilemeye çalışırız fakat kimi zaman öyle anlar gelir ki, bir kaya gibi güçlü gözüken insanlar gözyaşlarını tutmanın ağırlığına daha fazla dayanamaz ve kendini bir anlığına da olsa çaresizliğin ellerine bırakır. İşte bu anlar yaşamdaki kırılma anlarıdır ve bu anlardan sonra mutlaka hayatımızda büyük, küçük bir şeyler değişir. Nietzsche de her ne kadar dimdik dursa da nihayetinde bir insan olduğu için o da günün birinde gözyaşlarını daha fazla tutamaz ve bu kırılma noktasından payını alır.

Kitabın konusuna gelecek olursak; Nietzsche'nin eski kız arkadaşı Lou Salome'nin Viyanalı ünlü doktor Bruer'e gelerek, Almanya'nın kültürel geleceğinin tehlikede olduğunu söyleyerek Nietzsche'yi ümitsizlikten kurtarmasını istemesiyle başlar her şey. Tabii arada Lou Salome'nin olduğunu bilmemesi şartıyla. İşte o güne dek kendini hastalarına adamış, evliliği çok da iyi gitmeyen, belirli yaşam kalıpları arasına sıkışıp kalmış Dr. Bruer; Nietzsche ile tanıştıktan sonra yepyeni bir yolculuğa adım atar. Bu yolculukta roller değişmiştir artık. Hasta olan Nietzsche kimi zaman doktor, doktor olan Bruer ise kimi zaman hasta olur.

Nietzsche ile Dr. Bruer'in aralarında geçen diyaloglar fazlasıyla doyurucu. Bu bölümleri okurken Nietzsche'nin fikirlerini de hatırlamış oluyor okuyucu. Nietzsche ile Bruer'in yaptığı her görüşmeden sonra birbirleri hakkındaki düşüncelerini yazmaları da romanın kurgusu açısından güzel bir yön bana kalırsa. İki insanın da çaresizliği, yaşamın belli anlarına sıkışıp o anlardan bir türlü kurtulamamaları, kendilerine uzatılacak bir yardım eli beklemeleri etkileyici bir şekilde yansıtılmış. Kitabın sonunda ise başladığınız noktadan çok farklı bir yere gelmiş oluyorsunuz.

Sıkılmadığım, aksine yer yer merak ettiğim, keyifli bir okuma deneyimi oldu benim için. Yazarın da kitabın sonunda ifade ettiği üzere eserde yer alan kimi bilgilerin gerçekliği olmasına rağmen çoğusu kurgudan oluşuyor. Siz de benim gibi kitabı okumak konusunda geç kaldıysanız eğer, daha fazla gecikmeyin derim. :)

"Ölümümden sonra ün kazanacak bir filozof olmamla, bir gün benim günümün mutlaka gelecek olmasıyla, hatta ebedi yinelemenin olduğunu bilmekle övünmeme rağmen yalnız başına ölecek olmak korkusunu üzerimden atamıyorum. Öldüğünüzde, bedeninizin günlerce hatta haftalarca bulunmayacağını, ancak bir gün bir yabancının burnuna gelen iğrenç bir kokuyla keşfedileceğini bilmek nasıl bir şey biliyor musunuz?"

Nietzsche ve Breuer, alanında önemli iki insan. Gerçekte hiç karşılaşmamış bu iki insan bu kitapta karşılaşıyor ve ortaya oldukça değerli bir kitap çıkıyor. Hayatın, ilişkilerin, gerçeğin irdelendiği, felsefe ile yoğrulmuş, insanı düşünmeye sevk eden bir kitap Nietzsche Ağladığında..

Ben kitabın başına oturduğum an gerçeklikten kopuyor ve kendimi Nietzsche ve Breuer'in arasında buluyordum. Öyle ki kitaba nasıl daldıysam durağımı kaçırıyordum az daha. Kitap öyle bir lokma da hazmedilecek bir kitap değil, yoğun, düşündürücü ve insanı içsel yolculuğa sürükleyebilecek nitelikte bir kitap.

Irvin Yalom çok önemli iki insanı bir araya getirmiş, kitapta başka önemli isimler de var, Freud, Lou Salome, Anna O. gibi. Yazar bence çok cesurca bir girişimde bulunmuş ve ortaya güzel de bir iş çıkarmış. Kitabın dili hiç sıkıcı değildi, kelimeler olağanüstü bir hızda akıyor. Bu sıra zihninizde dur durak bilmeden çalışmaya başlıyor tabii, çünkü yazar hayatla, ,insanlarla, ilişkilerle ilgili çok önemli noktalara değiniyor. Nietzsche ve Breuer kendi felsefesini savunurken sizde kendinizinkini şekillendiriyorsunuz. Düşündürmek açısından oldukça verimli bir kitap anlayacağınız.

İçeriği ile ilgili bilgi vermek istemiyorum, kitabı okuyun, görün. Düşünün, kitabın o güzel havasını soluyun. Yalnız benim kitapla ilgili şöyle bir sorunum oldu, kitaptan etkilendim, kitabı beğendim, muhtemelen ileride bir kez daha okumak isterim ama kitabı sevemedim, sebebini tam olarak anlayamasam da çok sevemedim kitabı. Kitapta bir şeye ısınamadım, belki bu Nietzsche'nin doğru bulmadığım düşüncelerinden kaynaklanıyordur, bilmiyorum, bunu zamanla anlayacağımı düşünüyorum. Dediğim gibi bu kitap bir lokmada hazmedilecek bir kitap değil, kitap zihnime bir çok tohum attı, zaman içinde bunların şekillenip asıl hallerini alacaklarına inanıyorum..

Fazla uzattım, bence okuyun bu kitabı, düşünün ve kendi yargılarınızı keşfedin.
İyi okumalar.

http://yorumatolyesi.blogspot.com/...zsche-agladgnda.html

Açıkçası bu kitap okuduğum en güzel kitaplardan bir tanesi... Adeta kafama balyozla vuruluyormuş gibi hissettim. Herkese tavsiye ediyorum.

Çok sevdiğimiz, bizde yer eden filmleri defalarca izlemişliğimiz vardır; aynı şeyin kitaplar için de geçerli olduğunu düşünürüm hep. Belki defalarca değil ama bazı kitaplar belli bir periyotta en az 2 kere okunmayı hak ederler.
Benim için bunlardan biri ‘Nietzsche Ağladığında’ olmuştur. Felsefe alt yapım pek bulunmaz, fakat derinlemesine girme denemişliğim olmuştur, galiba biraz fazla derin oldu ki boğuldum. Nietzsche’nin ‘Böyle Buyurdu Zerdüşt’ü kapasitemin yetmemesinden mi, tam konsantre olamadığımdan mı, bilemiyorum algılayamadım, bıraktım. Anladım ki sert bir dalış yapıp çakılmaktansa yumuşak bir giriş yapıp alışmak lazım.

Bir hikaye, bir roman, bir öykü içerisinde felsefeyi yedirmek, harmanlamak böyle bir giriş için en ideal olanı sanırım. Bu böyle bir kitap. Irwin Yalom; kafasında Freidrich Nietzsche, tanı uzmanı Dr. Breuer, psikanaliz kurucularından Freud’un geçtiği bir öykü yaratmış ve bunu; bu önemli şahsiyetlerin gerçek yaşam öyküleriyle, gerçek yazışmalarıyla ve kitaplarından(İnsanca Pek insanca, Böyle Buyurdu Zerdüşt vb.) yaptığı alıntılarla destekleyerek harika bir felsefi roman ortaya çıkartmıştır. Aynı zamanda yerinde ve şaşırtıcı şekilde kullanılan metaforlar renk katmış kitaba.
Felsefe dediğimizde beyni zorlar, hırpalar. Romanın felsefe ile bütünleşmesi ise aklın dinlenmesine fırsat verip tazelenmesine olanak sağlıyor. Bu sebeptendir ki, çok sevdim bu kitabı, hem Nietzsche’yi daha yalın bir şekilde anlayabilmek açısından hem de zihne egzersizler yaptırdığı güzel alt yapısı için.

Uzun süredir rafta duran bu kitabı kitapagacı grubunun sayesinde okudum. Çok etkilendiğimi ve beğendiğim kitapların arasına eklediğimi belirtmek isterim.
Nietzsche sadece adını biliyordum ve bir de Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı kitabını duymuştum. Kitap bana dedi ki bu adamı bir oku fikirleri seninle bağdaşıyor bazı çelişkiler olsada. Nietzsche'ye giriş dersek sanırım bu kitap güzel bir başlangıç olur. Kitap kısa sanmayın yazı karakteri küçük ( malum ayrıntı yayınları ). Hemen okunup bitirilecek bir kitap değil. İçersinde çok süper alıntılar var.
Yazara gelirsek ilk defa Yalom okudum. Böylesine bir kurguyu yazması gerçekten mükemmel ötesi bir beyin. Karşısına birini alıp sohbet etme havasında mükemmel bir dil kullanmış. Sıkılacağınızı düşünmüyorum bu kitapta. Çünkü karşılıklı atışma çerçevesinde geçmiş olaylar.
Kitabı Nietzsche ile Brauer adlı psikoloğun karşılıklı sohbet seansları oluşturmakta. İçerisinde Salome, Sigmund Freud da canlandırılmış ve fikirleriyle. Ümitsizliği konu alan çok güzel bir roman. Psikanaliz konusuna büyük atıf yapılmış. Felsefe severler mutlaka okumalı. Tavsiye ederim...

Biraz yorucu bir kitap. Büyük insanların sorunları, sırları ve aşkları da büyük olurmuş.
Giriş kısmı biraz dikkat gerektirir. Yazarın kurgusu oldukça başarılı. Çevirmen de oldukça başarılı...

Felsefe, psikoloji. İki dev öyle güzel buluşmuş ki kitabı okurken gözlerimi sabit bir noktaya dikip düşündüğüm dakikaları toplasam, kitabı bir kere daha okuyabilirdim herhalde.
Kitabı okurken akla sürekli 'acaba hangi olay ve kişiler kurgu, hangileri gerçek' sorusu geliyor haliyle. Ancak son bölümde yazar gerçekleri ve kurguları açıklayarak soru işaretlerini giderdi sağ olsun :)
Nietzsche'yi daha önce okumayanlar eminim onun felsefesini merak edecekler. Nietzsche'yi daha önce okumuş olanlarsa biraz daha iyi anlayacaklar.
Ve son olarak,
'Hakikâtin ne kadarına dayanabilirsin?'

Akıcı ve sürükleyici bir anlatımı olmasına rağmen benim zaman yaratamamamdan dolayi uzun süredir elimde dolaştı. Gittigim her yere benimle beraber geldi. İşe, otobüse , servise, gezmeye vs.vs çünkü zaman bulabildigim en ufacık bir anda bile merakla okumak istediğim bir kitap oldu kendileri.
İlginç bir hikaye kurgusu. Sonlara doğru değişen roller, artan heyecan merak. Kesinlikle bugüne kadar okumadigim icin kendime kızdığım eser ve yazar.