O Muhteşem Hayatınız Oya Baydar

Öncelikle okuyucuyu araştırmaya sevketmesi bakımından kitabı faydalı bulduğumu söyleyebilirim.
Eğer kitabın amacı; yakın tarihin bireyler tarafından da araştırılmasını sağlamak, bize sunulan tarihsel bilgileri sorgulatmak ve iğneyi kendimize de batırabileceğimizi öğretmek ise, Dersim örneği ile bu amacına ulaştığını düşünüyorum. Çünkü yalnızca Dersim’de değil yakın tarihte gerçekleşen diğer konularda da araştırma ve öğrenme isteğim arttı. Araştırma kitapları ve belgeseller ilgimi çeker oldu. Yakın tarihimizde yaşanan olaylar hakkında bilgimin az olduğunu farketmek beni üzmesine rağmen bu kitabı bir fırsat gibi görerek epey araştırma yapabildim.
Bununla beraber, kitapta ilgimi çeken bazı insan halleri oldu; Diva ve Toplayıcı. Sanatçıların yaptığı işten dolayı beğenilme ve alkışlanma durumunun zamanla bir yaşama gereksinimi haline gelmesi ve tüm hayatlarına bu arzunun yön vermesi oldukça ilgimi çekti. “Diva”nın hayatında bu arzu öyle güçlü ki çoğu insanın en çok önem verdiği aile olma ihtiyacının bile önüne geçmiş durumda. İlgimi çeken diğer bir insan hali ise; hayatında istediği yere gelemeyen, başarısız olduğunu düşünen, kendine değer vermeyen ve kendini küçümseyen kişilerde; başkalarına hayranlık besleme eğiliminin diğer insanlara göre daha fazla olmasıydı. Kitapta “Toplayıcı” olarak tanıtılan kişinin kendinden çok, hayran olduğu “Diva”ya değer vermesi ve yine kendi ailesinden çok “Diva”nın ailesini ve hayatını önemsemesi bu durumun bir örneği olarak karşımıza çıkmakta.
Ayrıca günlük hayatta hiç ilgimi çekmeyen opera sanatı konusunda ne kadar bilgisiz (Libretto ve arya gibi temel kavramlara bile uzakmışım) olduğumu farkettim. Ünlü operaları ve opera sanatçılarını genel kültür olarak bilmem gerektiğini düşünüyorum.
Son olarak; okuyucuyu araştırmaya sevketmesi, farklı insan halleri üzerinde durarak bize bu insanları tanıtması ve Türkiye’de pek popüler olmayan bir sanat kolu üzerinde durması bakımından kitabı beğendiğimi söyleyebilirim.

Yazar kitabı yazarken bir çok tarihi olayı araştırıp romanına ekleyerek güzel bir yapıt ortaya çıkarmıştır. Tarihi olayları kendi hayatı ve hayal gücünün ortak yapıtı olan eser için "Bu roman bir Dersim romanı değil. Roman kahramanlarından Arya gibi, geç kalmış farkındanlığın, dışarıdan bakışın, anlamaya çalışmanın romanı. Her şeyden önce de muhteşem hayatların barındırdığı sırları sorgulayan, insanın gerçek hikayesinin ve kimliğinin izini sürmeye çalışan bir metin." diyerek aslında farkındalığın ve kimliğimizin önemini ortaya çıkarmanın önemini vurgulamıştır. Kitap içeriği ise başta ne kadar sıkıcı gelse de sonraları baya bağlıyor. Divanın geçmişi, Arya'nın hayatı, Cansa'nın hayatı, Dersim'deki olaylar, Toplayıcın hikayesi derken insan kitabın nasıl bittiğini anlamıyor. Belki yazar merak duygusunu veremiyor ama sonunda olayları çok güzel bağlıyor.

Kitap yakın tarihe, müziğe ve araştırma eğilimine götürüyor insanı; kitabın yarısına kadar da olay örgüsüne tam olarak girilemiyor belki. Ama yazarın da, sonda dediği gibi bu kitap bir Dersim romanı değil; bir farkındalık romanı. Başkahramanı opera sanatçısı Aliye Sema' nın, yani Diva' nın, görünen o muhteşem hayatının arkasında saklananlar, etek altındaki sırları anlatılıyor. Ve basit, akıcı anlatımıyla yazar, olaya hemen girmeyerek kişi tahlilini de en başta veriyor, iyi okuyucuya; veriyor ki sadece olay değil karakterinde ruhu otursun romana. Yazar, "Gerçek hayat dediğin nedir ki kurduğumuz hayallerden, uydurduğumuz hikâyelerden başka." diye bitirken romanı, güzel bir özet de yapıyor aslında.

Roman ilk 250 sayfa bittikten sonra başlıyor.

İlk bölümde yer alan küçük ipuçları ile birlikte kitap Arya bölümünde kendini buluyor. Hem bir an önce bitirmek hem de bitmesini istememek duygularını yaşadığım bir kitap oldu. Ülkemizin çok acı, saklanan,utanılan ama gerçek olan hikayeleri. İnsanı rahatsız etmeden taraf tutmadan anlatması, okuyucuyu düşüncesi konusunda özgür bırakması, bir ideolojiyi gizliden de olsa savunmaması çok zor bir konu da olsa bunu başarabilmesi çok güzel.

Kitabın başından yarısına kadar acaba 'konu nereye gelecek', 'bize ne anlatmak istiyor' soruları altında okudum.Kitabın yarısından sonra yazar, Türkiye'nin tarihi 38 Dersim Katliamı'na ve o bölgenin nasıl yok edildiğine değinmiş.

O muhteşem hayatınız, dünyaca ünlü Türk opera sanatçısının çocukluk dönemlerinin bilinmeyenlerini açığa çıkaran, konuyu 1938 Dersim olaylarıyla iç içe kurgulayan bir roman. Romanda; Dersim olaylarına ilişkin sosyolojik ve psikolojik ayrıntılara yer verdiği bölümleri oldukça kıymetli bulduğumu belirtmeliyim. Bunun dışında; Roman, aslında daha kısa olarak yazılabilirdi. Çünkü, ilk 250 sayfalık bölüm yazım tekniği açısından tekrarlar şeklinde kendini gösteriyor. Kanaatimce; asıl okuyucuda ilgi uyandırabilecek bölüm, Arya başlığı ile öne çıkıyor. Bu ikinci bölümü beğendiğimi söylemeliyim. Yazarın yer yer ince emek harcadığı bölümleri okudukca saygı duydum. Kitap çok çarpıcı bir kitap mı? cevabı hayır. Ancak, Dersim olayları gibi Türk insanını ikircikli düşünmeye sürükleyen bir konuyu roman kurgusuna yedirerek okurlarla buluşturmasını önemsedim. Kolay okunan bir kitap. Yerli bir yazardan okumak isteyenlere öneririm.

Uzun zamandır kitaplıgımda bekleyen ve okumamak için bahaneler aradığım; okumaya başladığımda ise neden daha önce başlamadığıma dair pişmanlık duymama neden olan kitaptı. Oya baydar ı bu şekilde tanımıs oldum. Kitaba gelicek olursak tarihimizle yüzleşmek için seçilmiş güzel bir konusu var. Okunmalı

Dersimiz Dersim, dersimiz insanlık. Yakın tarihimizin icinde barındırmadığı acı kaldı mı artık bilmiyorum. Ne kadar kitap yazılsa, soz soylense az.