Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları
Özkan İzgiSözler ve Alıntılar
Tung-hu’lar(Tunguzlar),Mao-tung’a -Mete’ye-bir elçi yollayarak,atını isterler. Mao-tun,devletin ileri gelenlerini toplayıp onların fikirlerini aldıktan sonra, itirazlara rağmen,atını vermeyi kabul eder. Tunguz’lar sonra bir elçi daha yollayarak bu sefer Mao-tun’un karısını isterler. Devletin ileri gelenleri,yine bir araya gelerek durumu görüşürler ve Mao-tun’un karısını vermesini istemezler.Fakat Mao-tun,karısını da vererek herhangi bir anlaşmazlığın çıkmasını önler.Tunguz’lar daha sonra sınırdaki çorak toprak parçasını isterler. Böylece her iki ülke arasındaki anlaşmazlığın ortadan kalkacağını söylerler.Mao-tun devletin ileri gelenlerini tekrar toplayarak durumu görüşür. Toplantıya gelenler bu işe yaramaz toprak parçasının verilmesini kabul ederler. Fakat bu seferler Mao-tun karşı çıkar. Sebeb olarak da “atım ve karım kendi malımdı.Toprak ise devletin malıdır.Bu malı başkasına kim verebilir?” diyerek, Tunguzların bu isteğini reddeder.
Sayfa 69Kitabı okudu
Bugünkü Orta Asya Türklerinin Çoğunda dil ve inanç bakımından Turfan Uygurlarının rolü büyük olmuştur. Bundan dolayı da Karahanlı Devleti ve Moğol Çağatay edebiyatının kökleri Turfan Uygurlarına dayanmıştır. 9. yüzyılda Turfan havzası Uygurlar tarafından tamamen Türkleştirilmiştir. Bu dönemde yalnız konuşma ve yazı dili değil aynı zamanda Budizm, Maniheizm ve Nestorianizm gibi çeşitli dinlere ait okunacak bütün dualar tamamen Türkçe olmuştur.
Netice olarak şunları söyleyebiliriz: Uygur kültürü, Orta Asya'daki kozmopolit kültür ve Uluslararası dinler ile Türk kültürü arasında gelişerek, yerleşik Türk kültürünün olgunlaşmasına yol açmıştır. Şehir hayatları çok düzenli olmuştur. Maniheizm ve Budizm'den dolayı, sanatlarında, edebiyatlarında çok mükemmel eserler ortaya çıkmıştır. Uygur beylerinin ve hatunlarının senet ile kurdukları "Buyan" (hayrat manasında kurulan manastırlar) müesseselerinde, okuma imkanı, hastane ve yolcular ile yoksullar için yatacak yerler mevcud olmuştur. Bir taraftan Doğu Asya milletleri (Kıtaylar ve Moğollar) diğer yandan Müslüman Türkler Turfan Uygur kültürünün varisi olmuşlardır. Yalnız bütün bunlar bilindiği halde nedense bizim Türk tarihçilerimizden bazıları Uygurların bilhassa Mani dinini benimsemelerinden dolayı "Türkleri zayıflatmak için kurulan bu tuzağa Uygurlar 763 senesinde tutulmuşlardır" denmekte ve bir başkası da daha da ileri giderek "Uygurlar Türk Tarihine, Türk varlığına, Türk ırkına ve Türk kültürüne ihanet etmişlerdir." diyebilmektedir.
Sayfa 331
Çinliler,Göktürk ve Uygurların kuvvetli oldukları dönemlerde,kendilerine yapılan saldırılardan bıkmışlardır. Bu yüzden de daima dost olarak kalmayı amaçlamışlardır. Fakat her iki devletin zayıfladığı ve yıkıldığı dönemlerde de kendilerine zarar vermeyecek şekilde ayakta kalmalarına yardım etmeye çalışmışlardır. Göktürk ve Uygurların kuvvetli olması bir ölçüde kendilerine de yarar sağlayacağını bilen Çinliler, kendi hayat alanlarından uzak, fakat daima kendilerine dost olabilecek birer devlet olmalarını istemişlerdir.
Sayfa 137Kitabı okudu
Bizim Türk milleti olarak,ne bütün dünyanın Türk olduğunu ve ne de bütün medeniyetlerin Türkler tarafından yaratıldığını iddia etmeye,tarihi ve kaynakları zorlamaya ihtiyacımız yoktur. İhtiyacımız olan,Atatürk’ün istediği gibi, sadece sağlam kaynaklara dayanarak, geçmiş tarihimizi bilmek ve dün ile bugün arasında bir kültür birliğinin varlığını ortaya çıkartmaktır.Kendi tarihimize yabancıların gözü ile değil,kendi tarihi geçmişimizden hareket ederek,objektif bir şekilde bakmanın bize ne kadar yararlı olduğunu, bilhassa şu son 30-40 senedir gelişen Türk tarihçiliği göstermiştir.
Sayfa 193Kitabı okudu
Bir millet irfan ordusuna malik olmadıkça, muharebe meydanlarında ne kadar parlak zaferler elde ederse etsin o zaferlerin payidar neticeler vermesi ancak irfan ordusuyla kaimdir.Bu ikinci ordu olmadan birinci ordunun semeratı uful eder.
Sayfa 382Kitabı okudu
Tarih yazmak için tutulan yolun mantıki ve bilhassa ilmi olması şarttır.Bu münasebetle hatırlatırım ki yeni dünya ufuklarına açacağınız yeni tarih semasında dikkatli olunuz.Sümmetedarik bir eser vücuda getirerek ferdasında nadim olmaktansa hiçbir eser vücuda getirmemek aczini itiraf etmek evladır.İlim sahasında vesveseli olmak,miskin müesseselerin mezunlarına inanmaktan evladır.
Sayfa 186Kitabı okudu
Büyük devletler kuran atalarımız büyük ve geniş medeniyete de sahip olmuştur. Bunu aramak,tetkik etmek,Türklüğe ve dünyaya bildirmek bizim için bir borçtur.
Sayfa 398Kitabı okudu