Kutsal metin yorumlarının kıyamet kehanetlerine konu olan birinci yıl, Yakındoğu ve Anadolu açısından önemli değişimlerin başlangıcına tanık oldu. Bu değişimlerin başrollerinde önceleri Bizanslılar, Batı’dan gelen Haçlılar ve Araplar yer alıyordu. Ama işe kol ve kılıç güçlerini çeşitli devletlerin hizmetine sunmakla başlayan Türkler de rollerini hızla büyüterek kısa sürede asıl dönüştürücü, dinamik güç haline geldiler.
Michel Balivet, II. Yüzyıldan 15. yüzyıla kadar uzanan bu çalkantılı dönemde Türkler, Bizanslılar, Batılılar arasındaki farklılıklar kadar ortak yaşam örnekleri üzerinde de duruyor. İlim, kültür ve sanat alanlarındaki yakınlaşmamlar irdelenirken, Trabzonlu Georgios’la Aristoteles hakkında felsefe sohbetleri yapan, Troya harabelerinde İlyada’dan pasajlar okuyan, Papa’nın Hıristiyan yapmaya uğraştığı çok ilginç bir Fatih Sultan Mehmed portresiyle de karşılaşıyoruz..
Trapezuntios’un şu sözleri ise sanki günümüze sesleniyor:
”Hıristiyanlar Müslümanlara çılgın, cahil diyerek hakaret ediyor; Müslümanlar Hıristiyanları putperestlikle suçluyor. Oysa hakaretlerin hiçbir şeyi düzeltmediğini, kinleri bilediğini, öfkeleri körüklediğini ve insanları böldüğünü iyi biliyoruz. Bölünmelerin üstesinden gelmek için silaha değil, akla başvurulmalıdır.”
