Osmanlı Devleti'nde Hukuk ve Adalet
M. Akif AydınTürk ve İslâm tarihinin hem büyüklük hem de uzun ömürlülük itibariyle en dikkate değer devleti olan Osmanlı İmparatorluğu’nun bu devamlılığında hukukun ayrı bir yeri vardır. Çok sayıda dinî, mezhebî, ırkî farklılığı ahenkli bir şekilde bir arada tutan ve Osmanlı toplumunun sosyal yapısını güçlü kılan, bu devlette hâkim olan hukuk ve Osmanlı insanının bu hukuka duyduğu güvendir. Osmanlı yönetiminin kanun hâkimiyetine gösterdiği ihtimam, İslam hukukunun uygulanmasına getirdiği yorum, ve içtihat hukukunun kanun hukukuna dönüşmesi olarak nitelenebilecek çalışmalar, adaletin tesisi ve İslam hukukunun geleceğine etki etmesi noktasından önemli olup daha fazla ilgiyi hak etmektedir.
Osmanlı Devleti’nde Hukuk ve Adalet yazarın Osmanlı hukuk tarihi hakkında yazmış olduğu makalelerden oluşmaktadır. Birinci bölüm Osmanlı hukukunun genel yapısını, Türk ve İslam hukuk tarihi içindeki yerini ve gelişme seyrini ortaya koymayı hedefleyen makalelere, ikinci bölüm ise daha çok aile hukuku çalışmalarına ayrılmıştır.
Türler:
365 sayfa
Yazar Hakkında
M. Akif AydınYazar · 9 kitap
Tokat Niksar’da doğdu (1948). İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’nden (1971) ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden (1974) mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İslâm Araştırmaları Enstitüsü’ne asistan olarak girdi. “XIX ve XX. Yüzyılda Osmanlı Aile Hukukundaki Gelişmeler ve Hukuk-ı Âile Kararnamesi” başlıklı teziyle (danışman: Prof.Dr. Nejat Göyünç, 1981) doktorasını tamamladı. 1983 yılında Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Tarihi Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. 1987 yılında doçent, 1993’te profesör oldu. Kahire Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1988-1989) ve Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde (1998-1999) birer yıl misafir araştırmacı olarak çalışmalar yaptı.
TDV İslâm Ansiklopedisi’ne başlangıcından itibaren müellif-redaktör ve Fıkıh İlim Heyeti üyesi olarak önemli katkılarda bulundu; 40 madde veya madde bölümü telif etti, birçok maddenin ilmî redaksiyonunu yaptı. İslâmî ilimler alanında araştırmalar yapmak ve araştırmacı yetiştirmek amacıyla kurulan (1988) ve bir süre sonra TDV İslâm Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü ile birleştirilen (1993) Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi’nde (İSAM) on yılı aşkın bir süre başkanlık görevinde bulundu (2003-2014). TDV İslâm Ansiklopedisi’ne hizmetleri sebebiyle Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, “Yüzyılın İslam Kültür Hizmeti Onur ve Hizmet Ödülleri” kapsamında onur ödülüne lâyık görüldü (2014).
Türk Tarih Kurumu üyeliği (1994-2001) ve Yüksek Öğretim Kurulu üyeliği (2009-2013) yaptı. Halen İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi dekanlığı görevini yürütmektedir.
İslâm Osmanlı Aile Hukuku (İstanbul 1985), Türk Hukuk Tarihi (İstanbul 1995, 2017), İslâm ve Osmanlı Hukuku Araştırmaları (İstanbul 1996), Kadı Sicillerinde İstanbul: XVI. ve XVII. Yüzyıl (İstanbul 2010); Osmanlı Devletinde Hukuk ve Adalet (İstanbul 2014) başlıca eserleridir. Ayrıca Sarkis Karakoç’un Külliyât-ı Kavânîn adlı eserinin neşrini gerçekleştirdi (F. Gedikli, M. Akman, E.B. Ekinci ve M. Kenanoğlu ile birlikte, Ankara 2006), İSAM ve İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Kültür A.Ş. işbirliğiyle hazırlanıp yayınlanan İstanbul Kadı Sicilleri (40 cilt, İstanbul 2008-2010) ve Antik Çağdan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi (10 cilt, İstanbul 2015) adlı eserlerin proje yöneticiliğini yaptı. Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları dergisinin 2006 yılından bu yana düzenli olarak yayımlanmasına öncülük etti ve büyük katkıları oldu.
